17-Mavzu. Sofradeks ko‘z va quloq tomchilarini qadoqlash va o’rash. Maqsad

3. Membranali filtrni nazorat qilishning salbiy tomonlari: 
Aseptik sharoitlarda intervallab qismli filtrlashda tekshirilayotgan modda saqlamagan (0,1% 
mg/ml peptonli suvga) sterilsuyuqlikni o‘rnatilgan membranali filtrning boshqa o‘rnatilgan 
qismlar bilan birga sterilizatsiya qilingan bittasi orqali (porasi 0.45μ o‘lchamli membranali filtr) 
ajratiladi. So‘ng membranali filtrni steriligi tekshirilib, natijalar yozib olinadi. To‘g‘ri testni 
bajarilganligi uning sterilligini samaradorligiga va asboblarni ishlatishdagi mos kelishiga bog‘liq 
bo‘ladi.
4. Membranali filtrni nazorat qilishning ijobiy tomonlari: 
Bu testni olib borishda membranali filtr va asbob tahlilida samaradorligi tekshiriladi. 
Intervallab qismli filtrlashda oldindan sterillangan membranali filtr asbobni sterilsuyuqlikni (0,1% 
mg/ml peptonli suvga), inokulirlangan 100 dan ortiq bo‘lmagan maxsus kulturali 
mikroorganizmlar (o‘sish faolligiga qarang) ni ajratiladi. Membranali filtrni ajratib olib mos 
bo‘lgan muhitga solinadi va 14 kun mobaynida inkubirlanadi. Qo‘shimcha ravishda filtratni ham 
o‘sha muhitga inokulyasiya qilinadi va 14 kun mobaynida inkubirlanadi. Membranali filtr va 
asbob tahlilida samaradorligini ijobiy natijalar (lozim bo‘lgan organizmni o‘sishi) membrana 
orqali test o‘tkaziladi va filtrat natijasiga ko‘ra salbiy natijalar tasdiqlanadi. Natijalarni yozib 
olinadi. 
5. Membranali filtrlash – inokulyasiyani nazorat qilish:
bu testni olib borishda sterillik testini samaradorligi tekshiriladi, va buning uchun ekiladigan 
moddalarni samaradorligini ingibitor ta’sir qiladigan, substansiyadan qoldiq qog‘ozni 
tozalashuchun yuvish qancha suyuqlik ketishini bilish kerak.

---

Filtrlangan ma’lum miqdordagi mahsulotni olib, unga mos bo‘lgan suyuqlik bilan yuviladi. 
Inokulirlangan o‘sha miqdordagi suyuqlikni 100 dan ko‘p bo‘lmagan hayotga chidamli 
kulturalarni ajratib olinadi va o‘sha membrana orqali filtrlanadi. Membranali filtrni ajratib olinadi 
va mos bo‘lgan muhitga solinaji. Inkubatsiyadan so‘ng testlash jarayonida keltirilgan vaqtda va 
keltirilgan haroratda vizual hoslatda o‘sishni “membranali filtrning ijobiy nazorat qilish”da 
ko‘rsatilganidek, solishtiriladi. Natijalarni yozib olinadi. Bu test har doim bir yilda bir marta harbir 
mahsulot uchun tekshiriladi. 
Tahlil: 
tekshirilayotgan flakonlarni tashqi sirtini (1 jadvalda keltirilgan test miqdordagi flakonlarni) 
mikrobga qarshi modda bilan yuviladi va dezinfeksiyalanadi, masalan, 0,02% VKS yoki 70% 
izopropil spirti. Aseptika qoidasiga rioya qilib, laboratoriya stolida LAF yozilgan flakonlar 
miqdorini 200 ml ekish uchun steril suyuqlikni, ya’ni 0,1% li peptonli suvini (Tarkibi: 1 gramm 
peptonni 1 litr suvda eritiladi, rn ko‘rsatkichi aniqlaniladi 7.1 ±0,2. Kolbalarga taqsimlanadi va 20 
daqiqada 121 °S haroratda sterilizatsiya qiliniladi) kolbalarga o‘tkaziladi.
Sterillangan o‘rnatilishlarni kolbada filtrlash uchun kollektor orqali vakuumni yoqib, 
yig‘iladi.Aseptika qoidasiga rioya qilib, eritmani membranali filtrlashga o‘tqaziladi va tezda 
vakuum bilan filtrlanadi. membranani 200 ml har bir steril erituvchilar bilan 3 marta yuviladi. 
Aseptika qoidasiga rioya qilib, membranani ajratib olinadi va ikki qismga bo‘linadi. Steril pinset 
orqali inokulirlangan bir qism membranani 100 ml tioglikolevli muhitli steril suyuqlikdan tarkib 
topgan probirkaga, ikkinchi qism membranani - 100 ml soyali-kazein muhitli steril suyuqlikdan 
tarkib topgan probirkaga solinadi. 
Suyuq tioglikolevli muhitli bitta probirkani 14 kun mobaynida 30°S - 35°S haroratda va 
suyuq soyali-kazen muhitli bitta probirkasini 14 kun mobaynida 20°S - 25°S haroratda 
inkubirlnadi. 
Natijalar: 
muhitni makroskopik mikrob o‘sishini borligini butun inkubatsion davrimobaynida 
boshlanishidan to uning tugashigacha o‘rganiladi. Agar mikrob o‘sishi kuzatilmasa, sterillakka 
bo‘lgan test samarali o‘tganligidan dalolat beriladi. Agar mikrob o‘sishi kuzatilsa, bu mahsulotni 
sterillik talablariga mos kelmaydi, ammo ma’lum sabablarga ko‘ra tekshirilayotgan mahsulot 
ta’luqli bo‘lmaydi.
Testni yaroqsiz hisoblanadi, agar quyidagi sharoitlar bajarilsa: 
a) mikrobiologik tekshirishlarni test olib borilganda, sterillash noto‘g‘ri bajarilgan bo‘lsa; 
b) Jarayon taqrizidagi testda xatolik topilsa; 
s) Salbiy nazorat qilishda mikrob o‘sishi kuzatilsa; 
d) Testirlashdan ajratib olingan mikroorgnaizmlarni tabiatini aniqlaganda, bu 
mikroorganizmlarini o‘sishi sterilligini olib borishdagi asbob va /yoki materiallarni noto‘g‘ri 
ishlatishidan bo‘lishi mumkin. 
Agar testni yaroqsiz hisoblansa, o‘sha material va asboblarni ishlatib, qaytarish lozim. Agar 
qayta o‘tkazilgan testda mikroblarni o‘sishi kuzatilmasa, tekshirilayotgan mahsulot sterillik 
testining talablariga javob beradi. Agar qayta test o‘tkazilashda mikroblarni o‘sishi kuzatilsa, 
tekshirilayotgan mahsulot sterillik testining talablariga javob bermaydi.