СоғЛИҚни сақлаш вазирлиги

“Қиймат – самарадорлиги ”
таҳлили (ҚСТ). 
ҚСТ таҳлили раҳбарга эҳтимоли бўлиши мумкин бўлган алтернатив 
устунликларини аниқлашга ѐрдам беради. Умуман олганда ҚСТ қарор 
назарий ҳамда математик усулларининг дастурларини амалга оширишдаги 
турли ѐндашувлврини кўриб чиқишда ҳаракат усулини танлашга ѐрдам 
беради. Аслида эса ҚСТ турли дастурлар орқали таклиф этиладиган 
Соғлиқни сақлаш учун заҳира ҳамда фойдаларни жамлаш усулини 
кўрсатадиган усул бўлиб ундан энг қулай ва яхши вариантни танлаб 
олиниши мумкин. Бунда дастурга (ѐки даволаш усулига) кетадиган 
ҳаражатлар биргина умумлаштирилган сон билан кўрсатилади, самарадорлик 
эса – бошқа умумлаштирилган ўлчам билан кўрсатилади.
Бунда 
ечим турли дастурлар ўртасидаги самарадорлик ва 
ҳаражатларнинг нисбатини ҳисобга олишга асосланади. ҚСТ усули энг кам 
ҳаражат доирасида берилган самарадорликка қандай дастур орқали эришиш 
мумкинлигини аниқлашга ѐрдам беради.
ҚСТни ўтказиш учун қуйидаги бирламчи маълумотлар зарур бўлади:
олдинга қўйилган мақсадни амалга ошириш учун (арзон бўлиши шарт 
бўлмаган) оптимал ечим; 
энг камида иккита алтернатив дастурнинг бўлиши; 
дастурларнинг самарадорлиги уни арзонлаштиришга эмас, балки унинг 
ечими жараѐнининг оптималлаштириш орқали эришилади. 
Бунда ҳар бир алтернатив дастур учун қуйидаги параметрлар орқали 
кўриб чиқиш тавсия этилади:

---

144 
фойдали натижа; 
зарурий маъмурий ҳаракатлар; 
зарур бўлган штатлар ҳамда жиҳозлар; 
нарҳни белгиловчи омиллар ҳамда чегирмалар; 
қиймат.
ҚСТ усулида кўпинча Соғлиқни сақлашда, дастурлар учун ҳаражатлар 
ҳисоблашда фойдаланиш мумкинки, уларнинг натижалари Соғлиқни 
мустаҳкамлаш иборалари бўйича баҳоланади (мисол учун, умрни узайтириш 
омиллар). ҚСТ усули оламшумул дастурларга кирмасада, ундан амалиѐт 
тиббиѐт ходимлари ѐки алоҳида шифохоналарнинг маъмурияти самарали 
фойдаланиши мумкин.