Zbekiston respublikasi a. Navoiy nomidagi samarqand davlat universiteti

3.2 
Musiqa 
asarlarini 
tinglash 
va 
tahlil 
qilish 
orqali 
o’quvchilarning musiqa madaniyatini shakllantirish yuzasidan tajriba-
sinov ishlarini tahlili
.
O’quvchilarning musiqiy-nazariy bilimlarini o’zlashtirishlarida o’zgarishlar-
qo’shiq kuylash, musiqa tinglash bilan unga tavsif berish, idrok etish, asarlarning 
shakli, janri, harakteri, tonalligi, o’lchovi, ifoda vositalari, kaysi jamoa ijrosi uchun 
yozilganligi, cholg`u yoki ovoz (xor) uchun mo`ljallanganligi, diapazoni, 
tessiturasi, ovozlar ishtiroki, kaysi maxalliy uslubga xosligi, kompozitor, bastakor 
yoki xalq ijodiyoti maxsuli, g’oyaviy-badiiy mazmunini to’liq anglab yetishidagi 
bilimlarini tajriba-sinov ishlari boshidagi va oxiridagi ko’rsatgichlari quyidagicha 
bo’ldi. 
1-jadval. 
O’quvchilarning nazariy savodxonligini takomillashuvining tajriba boshi va 
oxiridagi ko’rsatkichlar.
Guruhlar
(sinflar) 
O’quvchila
r soni 
O’quvchilarni nazariy savodxonlik darajalari tavsifi. 
yuqori 
o’rta 
past 
Sinov 
boshi 
Sinov 
oxiri 
Sinov 
boshi 
Sinov 
oxiri 
Sinov 
boshi 
Sinov 
oxiri 
Tajriba-
sinov 
90 
21,2% 
38,4% 30,3% 
44,7% 
48,5% 
16,9% 
nazorat 
90 
25,4% 
23% 
30,6% 
49% 
44,4% 
28% 
180 
46,6% 
61,4% 60,9% 
93,7% 
92,9% 
44,9% 

---

69 
Tajriba boshi va oxiridagi ko’rsatkichlarni taqqoslab tahlil qilish tajriba 
guruhiga o’quvchilarning bilim, kunikma va malakalaridagi o’zgarishlarning 
yuqori va yaxshi deb belgilangan me’zonlari bo’yicha ko’rsatkichlari ancha 
o’sganligini ko’rsatdi. 
Shundan sung biz o’quvchilarning musiqiy-nazariy bilimlarida yuz bergan 
ijobiy o’zgarishlarni matematik-statistik uslubda tahlil qilib tegishli xulosalar 
chiqardik. 
2- jadval. 
O’quvchilarning musiqiy-nazariy bilimlarini o’zlashtirish darsliklaridagi 
o’zgarishlar. 
Guruhlar
Ko’rsatkichlar 
Past 
O’rta 
Yuqori 
Tajriba-sinov 
n
1 
=16,9 
n
2
=44,7 
n
3
=38,4 
Nazorat 
m
=28 
m=49 
m=23 
Bu jadvalda biz