8
Lektsiya-2
Tema; Ta`biyattaniwdi oqitiw protsesinde oqiwshilardi ta`rbiyalawdin` a`hmiyeti
Joba
I. Oqiwshilarda du`nyag`a materialistik ko`z qaras tiykarlarin qa`liplestiriw.
2. Oqiwshilarg`a ta`biyattaniwdi u`yretiwde ideyalistlik ko`z qaras.
3. Ta`biyattaniwdi oqitiw protsesinde oqiwshilardi ta`rbiyalaw
Tayanish tu`sinikler:
Tabiyattaniwda ideyalistlik ko`z qaras, materialistlik ko`z qaras ta`biyattaniwdi oqitiw
protsesinde oqiwshilardi ta`rbiyalaw, tabiyat haqqinda tu’sinik.
Ta`bittaniw o`zinin` mazmuni ha`m oqitiliw metodlari boyinsha oqiwshilardi a`dep-
ikramliliqqa ta`rbiyalaw ushin shegi joq mu`mkinshilikke iye.
Ta`biyattin` biliw-du`nyag`a ko`z qarasti oyatiw ilimi, sonliqtan da ta`biyattaniw
sabaqlari okiu materiali mazmuninin jetkeriliu metodikasininin oylanip koyiliuin talap etedi,
onin tiykarg`i maqseti tek bilimler jiynag`in yadta tutiwdang`ana emes, al olardi isenimli
da`rejege aylandiriwdan da ibarat bolip tabiladi. Iseniwshilik adamlarg`a, a`tra`pimizdag`i
ta`biyatqa, a`detlerge, ha`reketlerge, ta`rtipke bolg`an qatnaslarda da ayqin koriniwi tiyis.
Bu`nda ta`biyattaniwdin` turmis penen bolg`an baylanisi birinshi pla`nda alg`a qoyiladi.
Oqiwshilardi olarg`a qolayli bolg`an formada tiykarg`i ma`mleketlik ha`m partiyaliq qa`rarlar
menen tanistiriw a`yriqsha a`hmiyetke iye boladi, bu`l qararlarda bizin` turmisimistin` ritmi,
konkret xojaliq planlari ayqin korinedi.
Bu`l ma`seleni an`satlastiriw ushin korgezbeli ma`terialdan, diafil`mlerden, orayliq
ha`m jergilikli periodli baspa so`zdegimateriallardin` kinofil`mleri ha`m telefil`lerdi
talqilawdan, miynet qa`ha`rma`nlar, ataqli paxtakeshler, sha`rwalar, o`ndiris a`lding`ilari
xaqqinda gu`rrin` etiw kita`plardan, oqiwshilar menen birgelikte bezelgen ha`m xaliq
xojalig`inin` xa`r qiyli tarawlarindag`i jetiskenlikleri xaqqinda so`z etiw studentlerden
illyustratsiyalar menen statistikaliq mag`liwmatlardi qollaniwdi ken`nen paydalaniw za`ru`r.
Ta`biyattaniw jardaminde iske asirilatug`in a`dep-ikramliliq tarbiya jumistin` tek
sabaqlarda g`ana emes, al oqiwshilardin` klastan tis ha`m mektepten tis xizmetinde de klastan
tis shinig`iwlarda, sistemaliliqti xa`m planlastiriwshiliqti talap etedi.
Ta`biyattaniw boyinsha shinig`iwlarda mug`allim oqiwshilardi a`tra`pimizdag`i
ta`biyat penen tanistiradi. Ta`biyatta juz beretug`in prossetslerdin` materaillig`in aship beredi.
Ta`biyat bayliqlarinin` adam tarepinen paydalaniliwi xaqqinda soz etiw oqiwshilardi olardin`
xaliq xojalig`indag`i a`xmiyeti haqqinda juwmaq shig`ariwg`a tayarlaw arqali bizin`
elimizdin` ta`biyg`iy boyliqlarina ayriqsha qatnasta boliwin belgilep beriwi ta`biyatti qorg`aw
ma`seleleri-ma`mleketlik waziypa ekenin ko`rsetiwi tiyis.
Tiwilg`an u`lkemizdin` ta`biyati-da`r`yalari, tawlari, tog`ay massivleri haqqindag`i
tekstlerdi u`yreniwde olardin` elimizdin` xaliq xojalig`i ushin a`hmiyetin a`tap o`tiw kerek.
Bunday mag`liwmatlar o`z watani ushin bolg`an maqtanish sezimin ta`rbiyalaydi ha`m
oqiwshilardi a`dep-ikramliliqqa ta`rbiyalawda en` a`hemiyetli a`menet bolip tabiladi.
Do'stlaringiz bilan baham: