O’zbekiston Respublikasi Oliy va o’rta maxsus ta'lim vazirligi Buxoro davlat universiteti Pedagogika va jismoniy madaniyat fakulteti Til nazariyasi va metodikasi kafedrasi Sobit Avezov, Tavakkal Choriyev

Birgalikdagi qayta hikoyalash
. Bunda tarbiyachi va bolalar 
birgalikda asar voqeiyligini bayon etadilar. Asar bayoni tugagach, 
tarbiyachi: - "Barakalla, bu asarni birgalikda hikoya qildik. Endi 
sizlarga bayon etish oson. Qani, aytganlarimizni kim takrorlay oladi?" - 
deya so’raydi. 
2. 
Alohida qayta hikoya qilish
. Bu hikoya qilish usuli bolaga 
murakkablik hosil qilsa-da, tarbiyachi o’zining replikasi bilan 
yordamlashadi va ayrim voqeiylik qismlarini bayon etishda, 
takrorlashlarga olib keladi. 
3. 
Biror so’z yoki frazani tarbiyachi tomonida aytish orqali 
qayta hikoyalash
. Bunda tarbiyachi mustaqil bayon etayotgan bolaga 

---

48 
qiynalib qolganda, yoki biror voqeani esdan chiqarganda:
" Davom 
etchi, eslading-mi" 
deya so’z yoki fraza keltiradi. 
4. 
Ta'limning keng tarqalgan usuli - savol berish usulidir
. 
Bunda tarbiyachi mashg'ulotning kirish qismida yoki qayta 
hikoyalashning o’rta qismida ham bolaga to’g'ridan to’g'ri mavzu 
doirasida savol bilan murojaat qiladi. Bunday savollar tarbiyachining 
mahoratiga bog'liq bo’lib, bolaning qayta hikoyalashdagi nutqini 
o’stirishga xizmat qilmog'i lozim. 
Bolalar bog’chasi dasturida ushbu vositalarga keng o’rin berilgan. 
Nutq o’stirish usuliyoti va usullari.
Ta'lim usuliyoti - har bir
usulning aniq ishlangan usullar majmuasidir. Ular bolalarda bolalar 
qobiliyati va tajribalarini o’stirishga xizmat qiladi, tarbiyachining bu 
sohada qo’yilgan qulay vositalaridir. 
Ona tilidan nutq o’stirish usullarini quyidagi turlarga ajratish 
mumkin: 
Ko’rgazmali usullar: mashg’ulot jarayonida tarbiyachi turli 
vositalardan foydalanadi, predmetni ko’rsatish, sayrga olib chiqish, 
tabiiy predmetlarini ko’rsatish. Bular tarbiyachi tomonidan ijodiy 
vositalarda: rasmlar, suratlar, kinofilm va diofilmlar asosida amalga 
oshiriladi. Shu asosda bilim, bog’lanishli nutq shakllantiriladi.