Международный научно-образовательный электронный журнал

Mavzuga oid adabiyotlarning tahlili (Literature review). 
Hozirgi o`zbek 
tilidagi atoqli otlar ham nazariy, ham amaliy jihatdan o`rganilmoqda. Nomlar nazariy, 

---

620 
tavsifiy, qiyosiy, tarixiy va sinxron yo`nalishda tadqiq qilinmoqda. Onomastika 
bo`yicha qilingan barcha tadqiqotlarda antroponimlar haqida so`z yuritiladi. O`zbek 
antroponimlarining ma’nolarini publitsistik tarzda ifodalagan birinchi risola Y. 
Menajiyev va X. Azamatovlar[1] tomonidan yaratilgan. Unda ismlar ma’nosini 
tushunish, ism ma’nosining asosi bo`lgan holatlar haqida bayon etilgan. O’zbek 
tilshunosligida antroponimlar sohasida eng salmoqli hissa qoshgan olim E. 
Begmatovdir. E. Begmatovning “Nomlar va odamlar” [2] kitobida ism qo`yish 
odatlari, ismlarning tarixiy etnografik ma’nolari tushuntiriladi. Shuningdek, hozirgi 
zamon o`zbek tilida keng qo`llanilayotgan ismlar ro`yxati berilgan. Ushbu kitob ilmiy- 
ommabop tarzda yozilgan bo`lib, 
“Ismlar va tilsimlar”, “Hurmat va zulmat”, “Qizlar 
qismati”, “Davrimiz va ismimiz”
kabi bo`limlarni o`z ichiga oladi. Har bir bo`limdagi 
nomlar boshqa turkiy xalqlardagi nomlar bilan chog`ishtirilgan. Tilshunos E. Qilichov 
tadqiqotlarida antroponimlarning uslubiy qo`llanishi haqida fikr yuritilgan. 1960-
yillardan keyingi davrlarda o`zbek tilidagi atoqli otlar tizimini zamonaviy tilshunoslik 
usullarida tadqiq qilish ayniqsa kuchaydi. Har bir davrning ism qo`yilishiga doir o`ziga
rasm-rusumlari, odatlari, tayangan tushuncha va tasavvurlari mavjud. [3] Bu ismlarni 
nafaqat leksik jihatdan, balki grammatik xususiyatlarini ham tahlil etish bugungi kun 
tilshunosligi oldidan turgan vazifalardan sanaladi.
Tadqiqot metodologiyasi.
Maqolani yoritishda analiz, sintez, chog’ishtirma, 
semantik, tavsifiy tahlil usullaridan foydalanildi.