Бола – одоби билан азиз (Фарзанд тарбиялашда ота-оналарга маслаҳатлар) Нашрга тайёрловчи: Зиёвуддин Раҳим

Bolalar lug‘ati
Tirishqoq
– harakatchan, astoydil harakat 
qiladigan, uddaburon, g‘ayratli va shijoatli 
(dangasaning teskarisi).
Behuda ketkazish
– bekor ketkazish, o‘rinsiz 
sarflash (vaqt, pul va boshqa narsalarni).
Puxta bajarish
– biron ishni o‘ylab, mukammal holda bajarish 
(“puxta” so‘zi “pishiq”, “tajribali”, “mohir”, “mustahkam”, “asosli” 
kabi ma’nolarni anglatadi).
Maqollar
1. Vaqt g‘animat, o‘tsa nadomat.
2. Vaqting ketdi, baxting ketdi.
3. Gap ko‘p – umr oz.
4. Yozda ishlamagan qishda kesak er.
5. Yo‘qotilgan oltin topilar, yo‘qotilgan vaqt topilmas.
6. O‘tgan vaqt yo‘qolgan oltindan qimmat.
Hikmat
A
bu Bakr Siddiqdan shunday rivoyat qilinadi: “Uch narsani 
uch narsa bilan topib bo‘lmaydi:
1. Boylikni orzu bilan topib bo‘lmaydi;
2. Yoshlikni bo‘yanish bilan topib bo‘lmaydi;
3. Sog‘liqni dori-darmon bilan topib bo‘lmaydi”.

---

– 296 –
Yoshlik qadriga etish
A
ziz bolalar, yoshlik davri g‘animatdir. U juda tez o‘tib 
ketadi. Yaqindagina maktabda o‘qib yurgan bolalar ko‘z 
ochib yumguncha ulg‘ayib, turli sohalarada ishlaydilar. Xullas, 
bilgan kishiga vaqt suvdek oqib o‘tib ketadi. Shu sabab yoshlikni 
qadriga etish, uni foydali ishlar va mashg‘ulotlar bilan o‘tkazish 
kerak. Jumladan, ilm va odobni, biron kasb-hunarni o‘rganish 
har bir bola uchun muhimdir. To‘g‘ri, bolalarni vaqti-vaqti bilan 
o‘rtoqlari bilan o‘ynashdan qaytarilmaydi. Ammo bolalikning 
hamma vaqtini o‘yin-kulgu bilan o‘tkazish to‘g‘ri emas. Balki 
bolalik chog‘ida ilm olish qay darajada ahamiyatli ekanini 
tushunib etsak, yoshimiz ulg‘ayganida uning mevasini ko‘ramiz. 
Rivoyatlarda kelishicha, tabobat ilmining katta olimi Abu Ali ibn 
Sino 18 yoshiga qadar juda ko‘p ilmlarni egallab, 20-25 yoshlarida 
etuk olimlik maqomini egallagan edi. Ko‘rdingizmi, bolalar, har bir 
bola yoshligini g‘animat bilib, bu vaqtlardan unumli foydalansa, 
katta bo‘lganida egallagan ilmi o‘ziga juda ko‘p foyda keltiradi.