Экология ва атроф муҳитни муҳофаза қилиш

1.3. «Ижтимоий экология» фанининг бошқа фанлар билан алоқаси. 
«Ижтимоий экология» бир қатор амалий муаммоларни тадбиқ этадиган шунчаки соҳа 
булмай, балки у ижтимоий, табиат муносабатлари қонуниятлари, инсоният ва
атроф-мухит ўзаро таъсирини аввал қулайлаштириш, кейин эса мувофиқлаштириш 
конун-қоидалари ва усуллари туғрисидаги уйғунлашган фандир. 
Ижтимоий-экологик муаммолар ривожланишининг хозирги босқичида уларни 
тизимли тахлил этиш марказий вазифа бўлиб қолди. Фан сифатида «Ижтимоий 
экология»нинг мантикий тузилишини кашф қилиш, табиий-ижтимоий жараѐнлар 
ҳаракатини кучайтириш ва мувофиклаштириш тўғрисидаги уйғунлашган фан сифатида 
«Ижтимоии экология»нинг шаклланиши, хусусияти ва қонун-қоидаларининг ўзига 
хослигини диоликтик тадқиқ этиш бундай тахлилнинг умумий назарий асосига 
айланмокда. 
«Ижтимоий экология» - бу, уйғунлашган фан бўлиб, инсон, жамият ва табиатнинг 
ўзаро муносабатлари конуниятларини тадқиқ этади. У ижтимоии-экология тизими 
ривожида эволюцияни таъминловчи ижтимоий-табиий муносабатларни кулайлаштириш 
ва мувофиклаштириш туғрисидаги фандир. 
«Ижтимоии экология» тирик нарсалар экологияси ва Ер сайѐраси экологиясидан 
тубдан фаркланади. Гап шундаки, фақат одамлар (жамият) гина модда ва табиат кучлари 
шаклини узгартириб, мехнатнинг ижтимоии ривожланиши жараѐнида ахборот 
окимларини кучайтириш ва узгартириш орқали ўз ҳаѐтини дунѐга келтиради. 
«Ижтимоии экология»нинг микротузилиши алоҳида фанлар ютукларини 
уйрунлаштирувчи учта булакни, яъни ишлаб чикариш экологияси (табиатдан 
фойдаланиш тарихи ва назарияси туррисидаги таълимот), инсон экологияси (марказий 
булак) ва фазо (глобал) экологиясиниўзичига олади. Алоҳида фанлар (табиат, ижтимоии, 
техникавий) бир хил объект (жамият-инсон-тедника-табиий мухцт тизими) нинг турли 
томонлари ва хрлатлари туррисидаги билимларни ургатади. 
Мазкур тизим хдракати ва унинг элементлари туррисидаги алоҳида илмий 
билимлар тегишли табиий, ижтимоии, техникавий фанлар гуруҳи доирасида 
умумлаштирилиб, кейин эса гносеологик умумлаштириш маҳсулотлари амалий 
эхтиѐжлари ва мақсадлар асосида курсатиб утилган булакларда уйрунлашган вақтдагина 
«Ижтимоии экология» нормал ривожланиши мумкин.