O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta‟lim vazirligi, andijon davlat tibbiot instituti

Patogenezi.
Virusni kirish darvozasi nafas yo‗llari, ba‘zan kon‘yuktivalar. 
Virus ichakda, limfa tugunlarda ko‗payadi. Isitma, umumiy intoksikatsiya 
ko‗rinishidagi umumiy toksik ta‘sir ko‗rsatadi. Adenoviruslar gematogen 
disseminatsiya bilan nafas yo‗llari, kon‘yuktiva, ichak epiteliylarida ko‗paya olishi 
va uni turli xil darajada zararlashi natijasida klinik belgilar namoyon bo‗lishiga, 
tarqalgan limfoadenopatiya rivojlanishiga sabab bo‗ladi.
Klinikasi.
Inkubatsion davri 1 kundan 2 haftagacha, o‗rtacha 5-8 kun, 
kasallik o‗tkir boshlanadi, klinikasi xilma-xildir, kasallik nafas yo‗llarining turli 
qismlarini, shuningdek, ko‗z kon‘yunktivasini ham qamrab oladi. Hastalik asosan 
nafas 
yo‗llarining 
o‗tkir yallig‗lanishi, faringit, pardali kon‘yunktivit, 
faringokon‘yunktivitli isitma, atipik pnevmoniya belgilarini namoyon bo‗lishi 
bilan kechadi. 
Kasallik isitmaning yuqori bo‗lishi, goho ikki to‗lqinli o‗tishi, ba‘zan esa 
intoksikatsiya, yuqori nafas yo‗llarining yallig‗lanishi, ichning suyuq kelishi, 
ko‗pincha ko‗z kon‘yunktivasi (bir yoki ikki tomoni) ning zararlanishi bilan 

---

157 
kechadi. Ko‗pincha dard cho‗zilib ketishi mumkin. Go‗dak bolalarda bu kasallik 
o‗pkadagi fizikal o‘zgarishlar bilan kechadigan og‗ir atipik pnevmoniya 
ko‘rinishida o‗tishi mumkin. 
Tashxisoti. 
Adenovirus kasalliklariga erta tashxis qo‗yish usullaridan biri 
immunoflyuoressensiyadir. Shuningdek, viruslarni neytrallaydigan va komplement 
bog‗lovchi antitelolar titrini aniqlashdan foydalaniladi, bunda antitelolarning 4 
marta va bundan ko‗proq oshishi tashxisni tasdiq titri xisoblanadi. 
Davolash boshqa respirator virusli kasalliklar kabi olib boriladi, patogenetik 
va simptomatik davo buyuriladi. Kasallik asoratlari rivojlangan taqdirda yoshga 
muvofiq miqdorda antibiotiklar tayinlanadi.