O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta‟lim vazirligi, andijon davlat tibbiot instituti

OIV-1-infeksiyasini o„tkir davridagi asosiy belgilar 
Belgilar 
Kuzati 
lishi 
OSh (95%-
li DI) 
Belgilar 
Kuzati 
lishi 
OSh (95%-
li DI) 
Istima 
80 % 
5,2 (2,3-
11,7) 
Ishtahani 
yo‗qolishi 
54 % 
2,5 (1,2-4,8) 
Toshma 
51 % 
4,8 (2,4-9,8) 
Tana vaznini 
32 % 
2,8 (1,3-6,0) 

---

286 
yo‗qolishi>2,5 
kg 
Og‗iz 
bo‗shlig‗idagi 
yaralar 
37 % 
3,1 (1,5-6,6) 
Kamquvvatlik 
68 % 
2,2 (1,1-4,5) 
Artralgiya 
54 % 
2,6 (1,3-5,1) 
Mialgiya 
49 % 
2,1 (1,1-4,2) 
Faringit 
44 % 
2,6 (1,3-5,1) 
Istima va 
toshma 
46 % 
8,3 (3,6-
19,3) 
(*) OSh – imkoniyatlar nisbati; 
DI – Ishonchlili oralig‗i. 
11-jadval 
 
O„tkir OIV-infeksiyani klinik belgilari
(AQSh Sog‗liqni saqlash va ijtimoiy 
hizmat qo‗llanmasidan) 
Belgi 
 
Belgi 
 
Belgi 
 
Istima 
96 % 
Mialgiya 
54 % 
Gepatospleno
megaliya 
14 % 
Limfadenopatiya 
74 % 
Diareya 
32 % 
Tana 
vaznini 
yo‗qotish 
13 % 
Faringit 
70 % 
Bosh og‗rishi 
32 % 
Molotsnitsa 
12 % 
Toshma(*) 
70 % 
Ko‗ngil aynish 
va qusish 
27 % 
Nevrologik 
belgilar 
(**) 
12 % 
Ikkinchi bosqich «A» davrida
30-50% zararlanganlarda kasallik o‗tkir 
boshlanib, tana xarorati ko‗tariladi, angina yoki faringit belgilari ko‗rinadi. Bosh, 
bo‗g‗imlar, mushaklar og‗rishi mumkin. Jigar, taloq va limfotugunchalar 
kattalashishi kuzatiladi. Qonda OIV ga qarshi antitelolar aniqlanadi. Lekin 
limfotsitlar, shular qatorida –T-limfotsitlar soni o‗zgarmaydi.
Ikkinchi bosqichning «B» davrida
klinik belgilar yo‗q. Bemorlarga shu 
davrda faqat serologik tekshirishlar natijasiga (musbat) asoslanib tashhis qo‗yiladi. 
Bu davrda bemor davolanishga muhtoj emas.

---

287 
Ikkinchi bosqichning «V» davrida
klinik belgilar yo‗k. Bemorga shu davrda 
faqat vaqti-vaqti bilan bir necha guruh limfotugunchalarning kattaligi aniqlanadi. 
Bemorning umumiy holati qoniqarli, kattalashgan limfotugunchalar sohasida 
og‗riqqa shikoyat qilishi mumkin. Jinsiy va ish faoliyati saqlangan, qonda 
limfotsitlar soni me‘yorning 50% dan ko‗proq. Zarur bo‗lganda, bemor ambulator 
davolanish bilan chegaralanadi. Bu davrning kechishi xar xil bo‗lib, bir necha 
yilgacha cho‗zilishi mumkin. 
Uchinchi bosqich
– immunitet buzilishi tufayli, bakterial, virusli va 
protozoyli kasalliklar yoki o‗sma jarayon rivojnishlari bilan kechadi (limfoma, 
sarkoma Kaposhi va boshqalar). 
Ikkilamchi kasalliklarni chaqiruvchilar xar xil bo‗lib, bemorning turar joyiga 
moyil mikrob va viruslardan iboratdir. Ko‗pincha bizning sharoitimizda, bular 
qatoriga kokklar, salmonellalar, gelmintlar, shigellalar, Kox tayoqchasi, viruslar 
kirishi mumkin.
Qo‗shilgan kasalliklarning belgilari kuzatilishi bilan bir qatorda, kasallikning 
qaytalanishi va kasalliklar bir-birini almashtirishi bilan kechishi kuzatiladi. 
Bu bosqichning kechishi qo‗shilgan kasallikni davolash natijasiga, OIV 
infeksiyasini spetsifik davolash va immunologik dorilar ta‘siriga bog‗liqdir. 
Bemorning ahvoli og‗ir. Davolash, asosan, maxsus shifoxonalarda olib boriladi. 
To‗rtinchi bosqich -