O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta‟lim vazirligi, andijon davlat tibbiot instituti

Davolash.
Meningokokkli infeksiyaga shubha qilingan bemor shifoxonaga 
yotqizib davolanadi. Davolash serqirra bo‗lishi va imkoni boricha erta boshlanishi 
kerak. 
Bakteriya tashuvchilik va meningokokkli nazofaringitni davolashda 5 kun 
davomida levomitsetin yoki ampitsillin kabi preparatlar ichishga buyuriladi. 
Nazofaringitni davolashda, shuningdek, tomoqni borat kislotasining 2% li yoki 
furatsillinning 0,02% li eritmasi bilan chayish zarur. Fizioterapevtik vositalardan 
ham foydalaniladi. 
Meningitni davolashda asosiy etiotrop vosita penitsillin xisoblanadi. U katta 
miqdorlarda va kuniga 6 marta (bolalarga 8 marta) yuboriladi. Bemorning xar bir 
kilogramm vazniga kuniga 200.000-400.000 TB gacha yuboriladi. Shu hisob bilan 
olinganda, katta yoshdagilar kuniga 16-24 mln TB gacha penitsillin oladi. Dorini 

---

168 
dastlab vena tomiri orqali ham yuborish mumkin. Davolash 5-8 kun davom etadi. 
Menigokokksemiyada levomitsetin-suksinat tayinlanadi. U xar bir kg vaznga 
sutkada 50-100 mg dan xar 6-8 soatda muskul orasiga yuboriladi. Davolash kursi 
6-8 kun. Hozirda penitsillinga chidamli meningokokk shtamlari paydo bo‗lganligi 
sababli ampitsillin 200-400 mg/kg sutkada, seftriakson 2 g. maksimal miqdorda 
tayinlanadi. 
Antibiotiklar bilan bir qatorda, patogenetik davolash ham olib boriladi. 
Intoksikatsiyani kamaytirish maqsadida Ringer eritmasi, reosorbilakt, glyukoza, 
askorbin kislotasi eritmalari tomir orqali yuboriladi. Lekin organizmda ortiqcha 
suyuqlik yig‗ilmasligi uchun o‗z vaqtida siydikni xaydovchi preparatlar qo‗llab 
turiladi - mannit, mochevina, furosemid, torsid va h.k. Infeksion-toksik shok 
rivojlanganda reanimatsiya bo‗limida davolaniladi, antibiotik levomitsitin 
suksinatdan foydalaniladi, gormonal preparatlar 5-10 mg/kg.dan qo‗shiladi, 
bikarbonat natriy 2%-200 ml v/i, albumin, qon plazmasi quyiladi. 
Bemorni tinchlantirish maqsadida promedol, aminazin, dimedrol (yoki 
pipolfen) aralashmasidan kuniga 2-3 mahal muskul orasiga yuboriladi. Boshqa 
dori-darmonlar zaruratga qarab tayinlanadi. Bemorni yaxshi parvarish qilish lozim. 
Ovqat yuta olmaganda zond orqali sun‘iy ovqatlantiriladi. 
Shifoxonadan chiqib ketish oldidan bemorning burni va tomog‗idan surtma 
olib, bakteriya tashuvchilik bor-yo‗qligi aniqlanadi. 
Profilaktikasi.
Tor va nam xonalarda odamlar g‗uj bo‗lib yashamasliklari 
kerak. Xonani tez-tez shamollatib turish lozim. Tomog‗ida surunkali kasalligi bor 
odamlar vaqtida davolanib olishi maqsadga muvofiq. Maxsus profilaktika 
maqsadida meningokokk vaksinasini qo‗llash mumkin. Vaksina mono- va 
divaksina bo‗lib, qilingandan so‗ng 5-kundan organizmda antitelolar paydo 
bo‘ladi, u ikki yilgacha saqlanadi. Shoshilinch hollarda profilaktika uchun bitsillin-
5 dan 1,5 mln. TB bir marta qilinadi. Uning epidemiologik samarasi yetarli emas.