Toshkent davlat yuridik universiteti

“tadbirkor”
, 
“tadbirkorlik”
tushunchalari qanday mazmunga 
ega va nimani anglatadi? 
Bu tushunchalarni birinchi bo‘lib XVII asr oxiri va XVIII asr 
boshlarida ingliz iqtisodchisi Richard Kantilon qo‘llagan. Uning fikricha, 
tadbirkor
tavakkalchilik sharoitida faoliyat ko‘rsatuvchi kishidir. Shu 
boisdan u yer va mehnat omilini iqtisodiy farovonlikni belgilab beruvchi 
boylik manbayi deb bilgan. Keyinchalik XVIII asrning oxiri va XIX 
asrning boshida mashhur fransuz iqtisodchisi J.B. Sey (1767–1832) 
“Siyosiy iqtisod risolasi” kitobida (1803) tadbirkorlik faoliyatini ishlab 
chiqarishning uch mumtoz omillari yer, kapital, mehnatning yaxlitligi deb 
ta’riflagan edi. 
Tadbirkorlik
(ing. 
“enterprise”, 
“enterprising”,
rus. 
“предпринимательство”
) – foyda olish maqsadida fuqarolar va yuridik 
shaxslarning o‘z tashabbusi asosida mustaqil faoliyati. 
Sohibqiron Amir Temur tadbirkorlik faoliyatini qo‘llab-quvvatlab va 
tadbirkorlarni ulug‘lab, ularning nafaqat o‘zi, balki jamiyat uchun ham katta nafi 
tegishini, inson doimo faol bo‘lishini ta’kidlab, o‘z tuzuklarida “Ishbilarmon, mardlik 
va shijoat sohibi, azmi qatʼiy, tadbirkor va hushyor bir kishi ming-minglab tadbirsiz, 
loqayd kishilardan yaxshidir”, deb ko‘rsatadi
1
. 
Tadbirkorlik va biznes tushunchalari o‘zaro bog‘liq tushunchalar, ular 
bir-birini to‘ldiradi
. 
Biznes
inglizcha so‘z bo‘lib, u tadbirkorlik faoliyati yoki boshqacha 
so‘z bilan aytganda, kishilarning foyda olishga qaratilgan tadbirkorlik 
faoliyatidir. 
Tadbirkorlik sohasida biznes foyda beradigan iqtisodiy faoliyat bo‘lib, 
ushbu faoliyat bilan shug‘ullanuvchi shaxslar biznesmen sifatida mamlakat 
iqtisodiyotini mustahkamlashga, yalpi ichki mahsulotning ko‘payishiga, 
aholi farovonligining oshishiga xizmat qiladi.