O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi namangan davlat universiteti


Mavzu №16  Dezaktivatsiya o‘tkazish qoidalari va tartibi



Download 1,62 Mb.
Pdf ko'rish
bet89/159
Sana19.03.2022
Hajmi1,62 Mb.
#500866
1   ...   85   86   87   88   89   90   91   92   ...   159
Bog'liq
O\'.U.M. Radiatsiya xavfsizligi

Mavzu №16 
Dezaktivatsiya o‘tkazish qoidalari va tartibi 
O’quv savollari: 
 
1. Joylarni germetiklash 
2. Teri qoplamalariga sanitar ishlov berish 
3. Sanitar kiritish rejimi 
4. Zararsizlantirish o’tkazish usullari 
1-o’quv savoli: Joylarni germetiklash 
Radioaktiv changni binolarning xonalari ichiga kirmasligi uchun ularning 
barcha teshikli joylari (eshik, deraza tirqishlari, boshqa havo yo‘llari, erto‘la 
teshiklari, dudburonlar, mo‘rilar va boshqa joylari germetiklanadi (havo 
o‘tmaydigan qilib berkitiladi). Buning uchun rezina materialli zichlagichlar 
ishlatiladi (5.14-rasm). 
Tosh (beton va temirbeton) materialli uylarda tirqishlar shpaklevka va yoki 
suvoq bilan to‘ldiriladi. Yig‘ma shitli qismlarga kamida 2 qavatli qog‘oz 
materiallar yopishtiriladi. Siniq oynalar almashtiriladi, ular zamaskalanadi. 
Yashash uyini germetiklash joylari 
Tashqi radiatsiyadan bir qavatli binolarni ximoyalash uchun deraza o‘yiqlari 
g‘isht bilan yoki qoplarga tuproq solib uni joylashtirish bilan berkitiladi. 
Devorlarni mustahkam berkitish uchun balandligi 1,8 m gacha to‘siqlardan 
foydalanib tuproq to‘ldiriladi. 


136
2-o’quv savoli: Teri qoplamalariga sanitar ishlov berish 
Terini nurlanishdan saqlash uchun sanitar ishlov beriladi. Buni qisqa 
muddatda o‘tkazish kerak. Teridagi radioaktiv moddalarni ketkazish zarur. Sanitar 
ishlov berish qisman va to‘liq bo‘lishi mumkin. 
Teridagi radioaktiv modda quruq tampon bilan artilganda 70 % gacha, suv 
yoki qor bilan artilganda 90% gacha va suv sovun yoki boshqa yuvish moddalari 
bilan ishlanganda 98% gacha ketadi. 
Terining ochiq joylariniga (qo‘l, yuz, bo‘yin va ko‘z) sanitar ishlov berish suv 
bilan yuviladi. Bunda ko‘zga, og‘izga, burunga ifloslangan suvni tushishiga yo‘l 
qo‘ymaslik kerak. Terilar yuvilada, artiladi. Og‘iz va burunlar toza suv bilan 
chayiladi. 
Sanitar ishlov berishga suv etishmagan taqdirda doka va shunga o‘xshash 
materiallar bilan joyni artiladi. Bunda artish materialini bir tomonlama, asosan 
yuqoridan pastga tomon harakatlantirish kerak. 
Qish vaqtlari ishlov berish uchun ifloslanmagan qor ishlatilsa bo‘ladi. Yoz 
vaqtlari oqar suvdan foydalanish mumkin. 
To‘liq sanitar ishlov berish maxsus sanitar o‘tkazish punktlarida amalga 
oshiriladi. 
Odatda radioaktiv ifloslanishga tananing ochiq joylari yo‘liqadi. Shuning 
uchun sanitar ishlov berish sifatida dush qabul qildirish tavsiya etilmaydi. Bu 
radiatsion moddalarni tananing boshqa joylariga tarqalishiga sabab bo‘lishi 
mumkin. Shu sababli ifloslangan joyni yuvish ishlari rakovina ustida o‘tkazish 
maqsadga muvofiq. Bunda bosimli suvni ishlatish ifloslanishni 70-90 % gacha 
ketkazadi. 
Ifloslangan joyni sanitar ishlovidan so‘ng dush qabul qildirish mumkin
tanani quritiladi. Shundan so‘ng terining quruq joylarida radiometriya o‘tkaziladi. 
Agarda radiometriya natijasi ifloslanganlikni ruxsat etiladigan miqdordan 
yuqoriligini ko‘rsatsa sanitar ishlov berish 3 martagacha takrorlanishi mumkin. 
Undan ko‘p ishlov berish teridagi o‘zgarishlarga sabab bo‘lishi mumkin. Bunda 
muolajani boshqa turlari bajariladi. Zararsizlantirishda maxsus vositalardan 


137
foydalanish tavsiya etiladi, masalan «Zashita» yoki «Radez» preparatlaridan 
foydalanish tavsiya etiladi, yuvish kukun (poroshok)laridan foydalanish mumkin. 
Sanitar ishlov berish uchun organik erituvchilardan (benzin, atseton, etil spirti va 
b.) foydalanish taqiqlanadi. Ular radioaktiv moddalarni teri ichiga kirishiga 
sababchi bo‘ladi. 
Poloniy, simob, vismut, yod bilan zararlanganda 1-3 %li solyan, limon 
kislotalari bilan ishlov berilsa bo‘ladi, ular kompleks hosil qiluvchilar hisoblanadi. 
Tananing shilliq qobiqlarini 2% li ovqat sodasi bilan ishlanishi tavsiya etiladi. 

Download 1,62 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   85   86   87   88   89   90   91   92   ...   159




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish