O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi namangan davlat universiteti

Asbobni ishlashga tayyorlash.
Asbob joylab qo’yilgan qutidan chiqarib olinadi, futlyarning qopqog’i 
ochilib, hamma yo’g’i tekshiriladi. Futlyarga bel va yelka qayishlari o’rnatiladi. 
Mikroampermetrning strelkasini to’g’rilovchi vint yordamida «0» ga qo’yiladi. 
«Rejim» ruchkasini soat strelkasiga qarshi yunalishda taqalguncha buraladi. 
Poddiapazonlarni o’zgartiruvchining “выкл” holatiga qo’yilgandan keyin quvvat 
olish manbalari joylashtiriladi. Buning uchun DP-5A rentgenometrdan 4 ta tushib 
ketmaydigan vint bushatiladi. DP-5B va DP-5V asboblaridan quvvatlanish 
bo’limining bitta tushib ketmaydigan vinti bushatilib, qopqog’i olinadi va 1,6 
PMTS-X-1,05 3 ta element chizmaga muvofiq qo’yiladi. Asbob akkumulyatordan 
quvvatlanganda taksimlagichdagi ulagichlar kerakli kuchlanishga qo’yiladi, so’ng 
u vintlar yordamida quvvatlanish bulimiga birlashtiriladi. Undan keyin 
poddiapazonlar o’zgargiruvchi “rejim” holatiga keltiriladi. “Rejim” ruchkasini soat 
strelkasi yunalishida oxisga burab, strelka tepa shkaladagi qora uchburchakka 
qo’yiladi. Strelka buralganda tepadagi kora chizikdacha etmasa kuchlanish ozligini 
ko’rsatadi, demak yangi elementlarni qo’yish kerak. Shundan keyin asbob 
strontsiy-90 bo’yicha tekshiriladi: poddiapazonlarni o’zgartiruvchi x1000 holatiga 
qo’yiladi, radioaktiv manba qopqogi o’z o’qi atrofida burab ochiladi. Zond ekrani 
“B ” xolatiga buraladi va zond futlyar qopqog’iga tayanch o’simtalar bilan shunday 
mahkamlanadiki, strontsiyli manba zond teshigi qarshisida tursin. 200 dan tashkari 
hamma poddiapazonlarda (strelka va telefon bo’yicha) asbob ishlashini tekshirish 
kerak. Asbob strelkasi poddiapazonlar o’zgartiruvchining x1000, x100 holatlarida 
siljimasligi mumkin. x1, x0,1 holatlarida shkaladan chetga chiqib ketishi, x10 
holatida formulyarda ko’rsatilgan rakamda turishi kerak (2,2*10q22). Ishlaganda 
yoki radioaktivlik o’lchangandan keyin asbobni o’chirish kerak.
 

---

82