O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi namangan davlat universiteti

Radiatsiyaviy xavfsizlik
- bu fuqarolar hayoti, sog‘lig‘i va mol-mulki, 
shuningdek atrof muhitni ionlashtiruvchi nurlanishning zararli ta’siridan muhofaza 
qilish holati. 
Turli xo‘jalik, ilmiy va tibbiyot sohasida nurlanishdan foydalanishda, asosiy 
prinsiplarga va foydali faoliyatning asoslanmagan chegarasida radiatsion 
xavfsizlik normalariga rioya qilish orqali radiatsiyaviy havfsizlikka erishiladi.
Radiatsiya xavfsizligi xizmatlari 
Korxonalarda ionlovchi nurlanishlar manbalari bilan ishlarning xavfsizligani 
maxsus xizmatlar - radiatsiya xavfsizligi xizmatlari nazorat qiladi. Bunday 
xizmatlarda o’rta va oliy o’quv yurtlarida yoki maxsus kurslarda maxsus 
tayyorgarlikdan o’tgan shaxslar ishlaydilar. Bunday xizmatlar ular oldiga qo’yilgan 
masalalarni hal etishga imkon beradigan zaruriy uskunalar va moslamalar bilan 
ta'minlangan bo’ladilar. 
Xizmatlar, radiatsiya nazoratini amalga oshiruvchi yangi moslamalarning 
chiqarilishiga bog’liq ravishda doim takomillashtirilib boriladigan amaldagi usullar 
asosida barcha turdagi nazoratni amalga oshiradilar. 
Radiatsiya holati nazorati bo’yicha milliy qonunchilikda, ishlarning 
xarakteriga qarab belgilanadigan asosiy vazifalar quyidagilardan iborat: 
-
ish joylarida, qo’shni xonalarda hamda korxona xududi va kuzatuv 
ostidagi zonada rentgen va

-nurlanishlar, 

-zarralari oqimlari, neytronlar, 
korpuskulyar nurlanishlar quvvati dozalarini nazorat qilish; 
-
korxonaning ish va boshqa xonalari havosida radioaktiv gazlar va 
aerozollarning mavjud bo’lishini nazorat qilish; 
-
ish xarakteriga bog’liq ravishda individual nurlanishni nazorat qilish; 
-
tashqi nurlanishni individual ravishda nazorat qilish, organizmda yoki 
alohida organda radioaktiv moddalarning mavjud bo’lishini nazorat qilish; 

---

85
-
radioaktiv moddalarning atmosferaga chiqarilishi kattaligini nazorat 
qilish; 
-
kanalizatsiyaga bevosita chiqarilib tashlanadigan radioaktiv moddalarning 
oqava suvlardagi miqdorini nazorat qilish; 
-
radioaktiv qattiq va suyuq chiqindilarni yig’ish, yo’qotish va 
zararsizlantirishni nazorat qilish; 
-
korxona tashqarisidagi tashqi muhit ob'ektlarining ifloslanishi darajasini 
nazorat qilish.