Халцаро бобур фонди

алиф, ё
ҳарф- 
лар и д ан
ой
сўзи ҳосил бўлади...
Энди ҳ арф ай ти л м а й д и га н м у р ак к аб
и с т и х р о ж қ а т н а ш г а н байт н а м у н аси н и
к ў р а й л и к :
Огзию и к к и аулф у цади бўлмаса манга,
Райҳопу сарву ғунча кўрардин малолдур.
А д аб и й а н ъ а н а г а к ў р а о ғи з „ м и м “ 
ҳарф ига, зулф „лом “ ҳарф ига ва қад — 
„ а л и ф “ ҳ ар ф и га ўхш айд и . Ана ш уни на- 
зар д а т у т г а н ҳ о л д а ҳ а р ф л а р н и т и з с а к , 
эски ёзувда матндаги „м а л о л “ сўзи ҳосил 
бўлади.
К ўпи нча мутахассислар ҳам истихрож- 
нинг бу турини ҳадеганда илгайвермай- 
дилар. Чунки ҳозирги байтда таҳлилчи диқ- 
қатини авнало оғизни гунча, зулфни рай- 
ҳон, қаднинг сарвга ўхш аш лиги системаси 
ўзига тортади ва у беихтиёр байтдян лаф
ва н аш р сан ъати н и к узатади.
Ғ а зал л а р и н и н г асосий қ и с м и ўта сод- 
да, 
м и с л с и з м а ҳ о р а т б и л а н б и т и л г а н
саҳли м у м танеъ м аҳ сул ид и р:
Эй ю зи пасрин, цомати шамшод,
Неча ц и лурсен жонима бедод?
Сен ки би п уркор, ш еваси бисёр,
Билмади, эй ёр, ҳеч киш и ёд.
Ж аврда нодир, зулм да моҳир,
Иш вада цодир, ғам зада устод.
Ёр ғамидип, ҳажр аламидип,
Сабр кам идин полаю фарёд!
Б обури бедил, эй бути цотил,
Ж а вруп га мойил, зул м ун га муътод.
С а ҳ л и м у м т а н е ъ — к ў р и н и ш и д а н
осон, ж ў н г и н а тую ладиган , аслида эса, 
бундай ёза олиш ж у д а м у р ак к аб бўлган 
ан ти қа баён услубидир. Бу услубни биз 
Бобур ва Матттраб и ж о д и д а г и н а кузата- 
м и з, х олос. Ю қ о р и д а г и ғ а з а л б и ч и м и
к и ш и эгн ид а т а р а н г 
т у р ад и га н нафис 
у с т к и к и й и м н и э с л а т а д и . А н ъ а н а в и й
таш беҳ бичим тар ан гли ги ту ф айл и ўзга- 
ча таъсир к у ч и г а эга бўлади. Қ исқа мис- 
рал ар н инг и ч к и қ о ф и я л а р билан таъмин- 
лангани, уларни нг ҳар бирини яна и к к и
б ў л акк а бўлади. Н а т и ж а д а байт тинглов- 
чида тў р тли кд ай таассурот қолдиради. Бу 
эса ж ар а н г д о р л и к н и я н ад а кучайтиради :