БОБУРНОМА
л ат и ф га бир неча сара й и ги т л ар и н и қў
шиб ж ў н а та д и . Б улар етиб келгунлари-
ча, Мулло Бобо ў зб акн и н г одам л ар и би-
л а н
М и р ҳ а м а н и н г қ ў р ғ о н и г а к е л и б
у р у ш м о қ ч и б ў л а д и , л е к и н ҳеч н а р с а
қ и л о л м а й д и л а р . М и р ҳ ам ан и н г аскарла-
ри Т ен гр иб ер д и нин г о д ам л ар и га қўш и-
либ, Қ ундузга к ел д и л ар .
Бобо Ш ай х н и н г бир у каси ёмон экан,
ш у н и н г учун бош ини к есди лар ва ў ш а
к у н л а р и М ирҳам а уни олиб келди. Мир
ҳ а м а н и м еҳр ва ш а ф қ а т б ил ан ҳамма-
дан устун кўриб, тенгдош ва ўхш аш ла-
ри ичида ал оҳ ид а к ў рд и м . Б оқи шиго-
вул (п о д ш о ҳ л и к д а элчи ва м еҳм онлар-
ни к у т и ш га т а ъ й и н л а г а н к и ш и ) кетаёт-
ган и д а бу и к к и қ а р и б ад б ах т н и н г ҳар
б и т т а с и н и н г б ош ига бир сердан ол тин
в а ъ д а қ и л г а н д и м . Эсга о л и н г а н совга-
л а р д а н б о ш қ а, я н а , м ан а ш у
в аъ д ага
м увоф иқ, бир сер олтин ҳам М ирҳам ага
берилди.
А йни ш у п а й т л а р и Б а й а н а г а илғор
б ўлиб борган Қ и с м т о й бир н е ч т а бош
кесиб к ел т и р д и . Қ исмтой билан Б ў ж а к а
бир нечта қ а з о қ й и г и т л ар (ҳарбий сар-
гардон й и ги т л ар ) билан „ т и л “ у ш л а ш г а
б о р г а н л а р и д а
к о ф и р л а р н и н г и к к и
б ў л и н м а с и ҳ у ж у м ч и л а р и н и босиб, ет-
миш-саксон к и ш и н и асир қил и б олади-
лар. Ҳ асанхон М еватий ни нг ҳ а қ и қ а т а н
Р аан а Сангага қ ў ш и л г а н и ҳ ақ и д а г и ха-
барни Қ исм той айтиб келди.
О й н и н г с а к к и з и н ч и с и д а , я к ш а н б а
ку н и Устод А л и қ у л и н и н г ўш а — аввал
тош у й и н и бенуқсон қуриб бўлган, кей-
ин ў қ соладиган қисм и (дорихонаси)ни
т ай ё р л а ган к ат т а тўпи да тош отиш ин и
томош а қ и л и ш г а бордим. У аср намози
пайти тўпдан тош отди. Тош бир минг
олти юз қ ад ам га учиб борди. Устод Али-
қ у л и г а к а м а р -х а н ж а р , сарпо ва бир от
инъом бўлди.
Ж у м о д ул-аввал о й и н и н г тў қ қ и зи н -
чисида, д уш анба ку н и к о ф и р л ар га қар-
ш и у р у ш б о ш л а ш м а қ с а д и д а с а ф а р г а
о т л ан и б , ш а ҳ а р т а ш қ а р и с и д а г и ерлар-
дан
ч и қ и б , д ал ад а т ў х т а д и к . Бу ерда
уч-тўрт кун л а ш к а р й и ғи ш ва у лар учун
қ у р о л - а с л а ҳ а т а й ё р б ў л и ш и н и к у т и б
т ў х т а б т у р д и к . Ҳ и н д и с т о н л и к л а р г а
т ў л и қ и ш о н ч и м б ў л м а га н и боис улар-
н и нг ам и р л ар и н и турли тар аф л ар га ил-
гор қ и л и б ж ў н а т д и м . О ламхон қ ўл ос-
т и д аги л ар и билан Г вал и й а р га Раҳимдод-
га ёрдам бериш учун илгор қ и л и б юбо-
рилди. М акан ва Қ осимбек Санбалийни,
Ҳ ом идни ака-укаси билан ва М уҳам м ад
З а й т у н н и С анбалга илгор қ и л и б белги-
л а д и к .
Ушбу қ ар о р го ҳ д а э к а н и м и з д а Р аан а
С ан ган и н г бор л а ш к а р и билан Б а й а н а
я қ и н и г а к е л и б қ о л г а н и ҳ а қ и д а хаб ар
к е л д и . Қ а р о в у л л и к к а б о р г ан л а р хабар
кел т и р о л м ас, ҳатто қ ў р ғо н га ҳам к и р а
о л м асдилар. Қўрғон х а л қ и у ердан анча
о л д и н э ҳ т и ё т с и з л и к б и л ан ч и қ а д и л а р .
Д у ш м ан куч билан бостириб келиб, улар-
ни яксон қ и л а д и . С ангархон ж а н ж ў ҳ а
ўш а ерда ш аҳ и д бўлди.
Б у алғов-далғовда К а т т а б е к совути-
ни ҳам к и й м а й , отилиб ч и қ а д и . Б и р ко-
ф и р н и отидан й и қ и т и б о л а ё т га н маҳа-
л и д а бир ҳинд К аттабек н а в к а р л а р и д а н
б ир и нин г қ и л и ч и н и олиб, ун и н г елкаси-
га қ а р а т и б солади. К а т т аб ек к ў п азоб-
у қу б атн и бош идан к еч и р д и . Р а а н а Сан-
г а г а қ а р ш и о л и б б о р и л г а н м у қ а д д а с
урушда бошқа қ атн аш о л м ад и . Анча вақт-
дан кей и н я х ш и бўлди. А м мо ногирон
бўлиб қолди.
Қисмтой, Ш оҳ Мансур барлос ва Бай-
ан ад ан к е л г а н л а р н и н г б ар ч аси , билма-
дим, қ ў р қ қ а н л а р и д а н м и , ё х а л қ н и қўр-
қ и т и ш у ч у н м и , к о ф и р н и н г л а ш к а р и н и
ж у д а ч а қ қ о н ва ботир деб, кўп м ақтаб
т а ъ р и ф қ и л д и л а р .
Т ў х таган л а ш к а р г о ҳ д а н Қосим миро-
х ў р н и б ел чи л ар (ер қ а з у в ч и л а р ) билан
қ ў ш и н ту ш а д и ган ж ой — М ад ҳак у р ви-
л о я т и д а кўп ч о ҳ ла р
қ а з д и р и ш н и тай-
инлаб, ж ў н а т д и к .
Ж у м о д ул-аввал ойи н и н г ўн тўртин-
чисида, ш анба к у н и , Огра то м онлардан
ж ў н а б ,
ч о ҳ л а р қ а з и л г а н ж о й г а келиб
т у ш д и к . Эртасига у ердан ж ў н а д и к . Бу
ў л к а л а р д а к ат т а л а ш к а р г а суви етади-
ган бирдан-бир ж о й С е к р и й д и р , деган
ф и к р г а к ел д и м . К оф и р н и н г сувни эгал-
лаб, ў ш а ерга ўрнаш иб о л и ш эҳ тим о л и
бор. Ш у боис л а ш к а р н и н г ўнг қан от, чап
қ а н о т , м а р к а з қ и с м л а р и н и ж а н г о в а р
тартибда сафлаб, С екри й томонга йўнал-
д и к . Д а р в е ш М у ҳ а м м а д сорбон б и л а н
Қ исмтой Б а й а н а г а келиб-кетиб юрганла-
ри учун бу ер л ар н и н г ер-сувини кўриб-
www.ziyouz.com kutubxonasi
БОБУРНОМЛ
231
билиб юрарди. Уларни Секрий кули
Do'stlaringiz bilan baham: |