www.ziyouz.com kutubxonasi
191
ekaniga Asadbekning o‘zi ko‘ngan-ku? Nimaga shartni buzmoqchi? Yakkahokim
bo‘lmoqchimi? Bu chechen orqali Xongireyni qo‘lga olganmi? Men uning payini qirqaman,
deb yursam, u ishni pishitib qo‘yibdi-ku?»
Bir necha kun davomida o‘tirsa ham, tursa ham chechenning tashrifidan maqsad ne
ekan, deb o‘yladi. Zelixon garchi maqsadini aniq aytib ketgan bo‘lsa ham, ishtonsizning
hadigi cho‘pdan deganlariday, Hosilboyvachcha uning gapiga ishonqiramay boshqa
xayollarga boraverdi. Nihoyat, bu ishda Asadbekning qo‘li bor, degan fikrga mahkam
yopishdi. Zelixonning izidan tushgan odamlari uning Asadbek qarorgohiga kirganini
ma’lum qilishgach, fikri to‘g‘ri ekaniga yanada qattiqroq ishondi. Dardi faqat boyligu
shuhrat bo‘lgan bu yigit siyosatchilar olamining makkorona qiliqlari mavjudligini, ular
ko‘proq aql ko‘zlari yumuq odamlar xizmatidan foydalanishlarini bilmas edi. Uning
fojiaga yetaklashi mumkin bo‘lgan nodonligi ham shu edi...
2
Anvar nur bilan bo‘lgan so‘nggi suhbat ta’sirida garang bo‘lib o‘tirganida eshik ochilib,
kadrlar bo‘limining boshlig‘i ko‘rindi. Yoshi o‘tibroq qolganini haligacha sezmay, pardoz-
andozini kanda qilmovchi bu juvon har kuni ertalabdan xodimlarning jig‘iga tegardi.
Xolidiy davrida intizomni nazorat qilish shu xonimga topshirilgan, bu vazifa boshliq
o‘zgarganidan keyin ham fidoyilik bilan bajarilardi. O‘n besh daqiqa kech qolgan xodim
bu xonimning temir daftariga tushar, «qayta qurish ishiga sezilarli ulush qo‘sha
olmayotgani uchun» mukofotlardan mahrum etilardi. Anvar barvaqt turib, ishga
baravaqt kelishga o‘rgangani uchun bu ro‘yxatga tushish baxtidan benasib edi. Kadrlar
bo‘limining boshlig‘i uning kech qolishini juda-juda istardi. Qani edi, Anvar ishga
kechiksa-yu, bu xushxabarni Xolidiyga yetkazsa, hayfsan e’lon qilish haqidagi buyruqqa
imzo chektirib chiqsa... Vaqt-bemahal xonalarni ham aylanib yuruvchi xonim eshikni
ochganida «navbatdagi tekshiruv shekilli», deb o‘ylashdi. Xonim to‘g‘ri Anvarga
yaqinlashdi-da, sal engashib «Siz men bilan yuring», dedi. Bu sirli chaqiruv
xonadagilarning diqqatini tortdi. «Eng kichkina ilmiy xodim» ma’nodor qilib yo‘talib
qo‘ydi. Anvar xonimga bir qarab olib, qog‘ozdagi satrlarni diqqat bilan o‘qiyotganday
muk tushdi.
— Yuring, deyapman, — dedi xonim chimirilib.
— Tinchlikmi? — dedi Anvar qog‘ozdan bosh ko‘tarmay. — Ishga vaqtida kelganman.
Xudo xohlasa, vaqtida ketaman. Qayta qurishda jon-dilim bilan ishtirok etyapman...
— Yuring, — xonim bu safar qat’iyroq, buyruq ohangida gapirdi. — Maynavozchilik
qilmay, orqamdan yuring.
Anvar o‘rnidan turib boshini egdi-da, itoatkor qul kabi unga ergashdi. Xonada yengil
kulgi ko‘tarildi. Kadrlar bo‘limi boshlig‘i xonasi eshigini ochib, Anvarga «kiring» dedi.
Anvar ostona hatlagach, o‘zi tashqarida qolib, eshikni ohista yopdi.
Anvar divanda o‘tirgan yigitni bir qarashda tanidi. Miqtidan kelgan, sochlari orasta
taralgan, nigohi olazarak bu yigitni idorada deyarli barcha taniydi. Avvallari bunday
odamlar pinhona ish yuritishardi. Zamon o‘zgarib, idoralarga ochiqchasiga keladigan,
ochiqchasiga «dildan suhbat quradigan» bo‘lib qolishdi. Anvar kirib kelishi bilan miqti
yigit o‘rnidan turib, jilmaygan holda, qadrdonlardek salomlashdi. Uning qo‘llari qattiq,
qog‘oz-qalamga o‘rgangan Anvarning barmoqlari unga dosh berolmadi.
Miqti yigit maqsadga darrov ko‘chmay, gapni uzoqdan boshladi. Avval Anvarning
salomatligini surishtirdi. Onasining sog‘lig‘i ham nazaridan chetda qolmadi. Akasining
chet elga borish-bormasligi bilan qiziqdi. «Chet ellarga borib dars o‘tadigan zo‘r
olimlarimiz bor ekan, faxrlanishimiz kerak», deb ta’kidlashni unutmadi. Anvar uning
Shaytanat (1-kitob). Tohir Malik
Do'stlaringiz bilan baham: |