K ibraхimov, Т. Kadirshayev, A. Sobirjonov, N. Mo’minjonov, S. Raхimberdiyev

1.38-rasm. Avtotsisternaning nafas 
olish klapani: 
1-korpus; 2-qopqoq; 3-filtr; 
4,5-shar klapanlari. 
A-kirish kanali, 
V-chiqish kanali.
1.39-rasm. Тindirgich: 
1-ventil; 2-sisterna tagligi; 
3-korpus; 4-flanets; 5-zanjir; 
6-tiqin; 7-quvurcha;
Sisternaning yon tomonlariga o’rnatilgan maxsus tagliklar va qutilarga 
qo’shimcha jihozlar, rezina shlanglar va boshqa armaturalar solib qo’yiladi va 
yonilg’i quyish-tarqatish jarayonlarida olib ishlatiladi.
Avtotsisternada quvvat ajratuvchi uzutma qutisidan harakat oluvchi nasos 
o’rnatiladi va bu nasos yuqori haydash qobiliyatiga ega bo’lib, sisternani tez 
bo’shatishda, yonilg’ini tarqatishda ishlatiladi (1.40, 1.41-rasmlar). 
Yonilg’i tashuvchi va tarqatuvchi avtomobillarning gaz chiqarish quvuri, 
yong’in xavfini olish maqsadida, kabinaning old tomonida joylashtiriladi.

---

52 
1.40-rasm. SSL-20-24A kurakchali markazdan qochma nasos: 
1-oraliq qopqoq; 2-so’rish quvuri; 3-nasos korpusi; 4,13-podshipniklar; 5-manjet; 6-val; 
7-kanal; 8-shponka; 9-markazdan qochma g’ildirak; 10-to’lqinlanish halqasi; 11-po’lat 
halqa; 12-bo’shatish teshigi; 14-qopqoq; 15-korpus qopqog’i; 16-qatlamli sozlash 
qistirmasi; 17-chiqish quvuri. 

---

53 
 
1.41-rasm. Vixrli nasos: 
1-bosim beruvchi seksiya; 2-nasos g’ildiragi; 3,5,24-shpilkalar; 4-qo’zg’aluvchan vtulka; 
6,21-qo’zg’almas vtulkalar; 7-podshipnik korpusi; 8-qopqoq; 9-val; 10-to’siq; 11,20-
podshipniklar; 12,16,17,19-qistirmalar, 13-shtift; 14-shponka; 15-so’rish seksiyasi; 18-tiqin; 
22-podshipnik qopqog’i; 23-stopor halqasi. 
Avtotsisternaga yonilg’i yuqoridan yoki ostki qismidan to’lg’azilishi mumkin. 
Zamonaviy avtotsisternalarga yonilg’i ostidan quyiladigan, yuqoridagi yonilg’i 
bug’larini qayta yig’uvchi moslamalarga ulashni ko’zda tutuvchi tizimlarni 
o’rnatilishi maqsadga muvofiqdir (1.42-rasm). 
Maxsus avtotsisternalar yonilg’ini tashishda, uni qisqa muddatga saqlashda va 
quyib tarqatishda bemalol boshqa vositalarni , jumladan muqim joylashgan yonilg’i 
quyish shoxobchalari o’rnini qisman bosa oladi va bajariladigan texnologik 
jarayonlarga qo’yilgan talablar, xavfsizlik tadbirlari deyarli bir xil.

---

54