O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi toshkent moliya instituti “moliya” kafedrasi

Drew Inc.ning 2014 yil uchun moliyaviy ehtiyojlarini prognoz qilishda 
savdolar foizi metodidan foydalanish 
Yakunida, biz korxonaning ixtiyoriy moliyalashtirish ehtiyojlarini (IME) 
moliyaviy prognozda sotuvlar hajmi foizi metodini ishlatgan holda baholab, 
ushbu toʻrt qismga boʻlamiz: 

---

461 
1-qism
: Korxonaning sotuv darajasiga toʻgʻridan toʻgʻri bogʻliq boʻlgan har 
bir aktiv va passiv hisoblarning koʻrinishini joriy yildagi sotuv hajmining foizi 
koʻrinishiga oʻzgartirish. 
𝐽𝑜𝑟𝑖𝑦𝑎𝑘𝑡𝑖𝑣𝑙𝑎𝑟
𝑠𝑜𝑡𝑢𝑣𝑙𝑎𝑟ℎ𝑎𝑗𝑚𝑖
=
$2𝑀
$10𝑀
= 0.2 𝑦𝑜𝑘𝑖 20%
2-qism:
Buxgalterlik hisobotidagi har bir aktiv va passiv hisob 
koʻrsatkichlarini uning sotuv hajmidagi foizini aks ettirilgan sotuvga koʻpaytirish 
orqali tasvirlash, yoki hisob sotuv darajasiga bogʻliq boʻlmagan hollarda hisob 
balansini oʻzgarishlarsiz qoldirish. 
𝐴𝑘𝑠 𝑒𝑡𝑡𝑖𝑟𝑖𝑙𝑔𝑎𝑛 𝑗𝑜𝑟𝑖𝑦𝑎𝑘𝑡𝑖𝑣𝑙𝑎𝑟 = 𝑎𝑘𝑠 𝑒𝑡𝑡𝑖𝑟𝑖𝑙𝑔𝑎𝑛 𝑠𝑜𝑡𝑢𝑣𝑙𝑎𝑟 ×
𝑗𝑜𝑟𝑖𝑦𝑎𝑘𝑡𝑖𝑣𝑙𝑎𝑟
𝑠𝑜𝑡𝑢𝑣𝑙𝑎𝑟
= $12𝑀 × 0.2 = $2.4𝑀
3-qism:
Korxonaning operatsiyalarini moliyalashtirishda yordam berish 
uchun taqsimlanmagan foydaga qoʻshimchalarni aks ettirish. Ushbu koʻrsatkich 
berilgan muddatdagi aks ettirilgan sof foydadan rejalashtirilgan umumiy 
aksiyalarning dividendini ayirishdan kelib chiqadi.
𝑇𝑎𝑞𝑠𝑖𝑚𝑙𝑎𝑛𝑚𝑎𝑔𝑎𝑛 𝑓𝑜𝑦𝑑𝑎𝑔𝑎
𝑎𝑘𝑠 𝑒𝑡𝑡𝑖𝑟𝑖𝑙𝑔𝑎𝑛 𝑞𝑜
′
𝑠ℎ𝑖𝑚𝑐ℎ𝑎
= 𝑎𝑘𝑠 𝑒𝑡𝑡𝑖𝑟𝑖𝑙𝑔𝑎𝑛 𝑠𝑜𝑡𝑢𝑣ℎ𝑎𝑗𝑚𝑖
= ×
𝑠𝑜𝑓𝑓𝑜𝑦𝑑𝑎
𝑠𝑜𝑡𝑢𝑣ℎ𝑎𝑗𝑚𝑖
× (1 −
𝑑𝑖𝑣𝑖𝑑𝑒𝑛𝑑𝑙𝑎𝑟
𝑠𝑜𝑓𝑓𝑜𝑦𝑑𝑎
) =
= $12𝑀 × 0.05 × (1 − 0.5) = $300,000
4-qism
: Korxonaning IME aks ettirilgan umumiy aktivlar ayrilgan aks ettirilgan 
majburiyatlar va ustav fondi. 
𝐷𝑀𝐸 = 𝑎𝑘𝑠 𝑒𝑡𝑡𝑖𝑟𝑖𝑙𝑔𝑎𝑛 𝑢𝑚𝑢𝑚𝑖𝑦 𝑎𝑘𝑡𝑖𝑣𝑙𝑎𝑟
− 𝑎𝑘𝑠 𝑒𝑡𝑡𝑖𝑟𝑖𝑙𝑔𝑎𝑛 𝑢𝑚𝑢𝑚𝑖𝑦 𝑚𝑎𝑗𝑏𝑢𝑟𝑖𝑦𝑎𝑡𝑙𝑎𝑟
− 𝑎𝑘𝑠 𝑒𝑡𝑡𝑖𝑟𝑖𝑙𝑔𝑎𝑛 𝑢𝑠𝑡𝑎𝑣 𝑓𝑜𝑛𝑑𝑖 = $7.2𝑀 − $4.9𝑀 − $1.8𝑀
= $500,000