O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi toshkent moliya instituti “moliya” kafedrasi

Moliyaviy hisobotlar funksiyalari
Firmaning egalari va 
kreditorlariga firmaning 
joriy moliyaviy ahvoli 
hamda o’tgan davrda 
uning faoliyati qanchalik 
samarali bo’lgani 
to’g’risida ma’lumot 
berish
Firma egalari va 
kreditorlariga kompaniya 
faoliyati samaradorligining 
asosiy reja ko’rsat-
kichlarini aniqlash va 
menejerlar faoliyatini 
tartibga solish
 
imkonini 
berish 
Qulay shablon-modellar 
tuzish va ulardan 
moliyaviy rejalashtirish 
jarayonida foydalanish

---

412 
joriy majburiyatlar nisbati koeffi-tsiyenti kabi kutilgan ko‘rsatkichni maqsad qilib 
qo‘ygan holda, ularning xatti-harakatlarini cheklab qo‘yishlari ham mumkin. 
Moliyaviy hisobotlarning navbatdagi funksiyasi, 
qulay shablon-modellar 
tuzish va ulardan moliyaviy rejalashtirish jarayonida foydalanishdir.
2.
 
Moliyaviy hisobot turlari 
O‘z korxonalari uchun ma’lum davr bo‘yicha moliyaviy natijalar to‘g‘risida 
dastlabki hisobotlar, balans va pul oqimlari to‘g‘risida hisobotlarni tayyorlar 
ekanlar, menejerlar alohida rejalar o‘rtasidagi o‘zaro bog‘liqlikni nazorat 
qilishlari va firmaning moliyaviy mablag‘larga bo‘lgan umumiy ehtiyojini 
aniqlashlari kerak. Rejalashtirish jarayonida ushbu standart moliyaviy hisobotlar 
boshqa shablonlarga almashtirilishi mumkin. Ammo, standart hujjatlar – 
moliyaviy natijalar to‘g‘risidagi hisobot va balansning asosiy afzalligi shundaki, 
ular bilan ishlaydiganlar, odatda, professional tayyorgarligi va maxsus 
ma’lumotga ega bo‘lganliklari tufayli mazkur hujjatlar bilan yaxshi tanish 
bo‘ladilar.
Moliyaviy hisobotlarning, asosan, uchta turiga bo’linadi(19-rasm). 
19-rasm. Moliyaviy hisobot turlari 
Moliyaviy hisobotlarning uchta turi nimadan iboratligini aniq tushuntirib 
berish uchun, misol tariqasida, “XYZ”
 
korxonasiga tegishli bo‘lgan 
ma’lumotlardan foydalanamiz. Aytaylik, “XYZ”
 
- bu 10 yil avval tashkil etilgan 
korxona. U kundalik ehtiyoj mollari ishlab chiqarish va ularni sotish bilan 
shug‘ullanadi.
Keyingi o‘rinlarida navbatma-navbat keltirilgan jadvallarda “XYZ”
 
korxonasining balansi, bu korxona faoliyatining moliyaviy natijalar to‘g‘risidagi 
hisoboti va uning pul oqimlari to‘g‘risidagi hisoboti keltirilgan. Ular dunyo