Pedagogika fan sifatida

Apatiya
 – 
kishining tevarak atrofdagi olamga nisbatan befarqlik xolati. 

Individuallik
 – 
individning boshqalardan farqlanadigan ijtimoiy xususiyatlari va 
psixikasining o‘ziga xosligi, qaytarilmasligi. 

SHaxs 
– 
ijtimoiy munosabatlarga kiruvchi va ongli faoliyat bilan shug‘ullanuvchi 
betakror odam. 
 
 
Axborot texnologiyalari sohasida mutaxassisga qo`yiladigan
psixologik talablar 
Reja: 

---

1.
Axborot texnologiyalari haqida tushuncha 
2.
Psixologning professional faoliyatida axborot texnologiyalarining o`rni 
3.
Axborot texnologiyalari sohasida mutaxassisga qo`yiladigan psixologik 
talablar 
Axborot 
texnologiyalari 
ma
ʼ
lumotlarni 
boshqarish 
va 
qayta 
ishlash 
texnologiyalaridir. Odatda bu atama ostida kompyuter texnologiyalari tushuniladi. Axborot 
texnologiyalari sohasida turli axborotni EHM va kompyuter tarmoqlari orqali yig
ʻ
ish, 
saqlash, himoyalash, qayta ishlash, uzatish kabi amallar ustida ishlar olib boriladi. Axborot 
texnologiyasi asosiy texnik vositalari sifatida hisoblash- tashkiliy texnikadan tashqari aloqa 
vositalari – telefon, teletayp, telefaks va boshqalar qo’llaniladi. Axborot texnologiyalari 
industriyasi majmuini kompyuter, aloqa tizimi, ma’lumotlar ombori, bilimlar ombori va u 
bilan bog`lik faoliyat soxalari tashkil qiladi. 
Bugungi kunda axborot texnologiyasini shartli ravishdagi turlari: 
Saqlovchi-texnologiyalar mehnatni, moddiy resurslarni, vaqtni tejaydi.
Ratsionallashtiruvchi-axborot texnologiyalariga chiptalar buyurtma qilish, 
mexmonxona xisob-kitoblari tizimlari misol bo’ladi 
Yaratuvchi-axborot taxnologiyalari axborotni ishlab chiqaradigan, undan 
foydalanadigan va insonni tarkibiy qism sifatida o'z ichiga oladigan tizimlardan iborat.
Axborot texnologiyalarining xozirgi zamon taraqqiyoti hamda yutuqlari fan va inson 
faoliyatining barcha soxalarini axborotlashtirish zarurligini ko’rsatmoqda. Jamiyatni 
axborotlashtirish deganda, axborotdan iqtisodni rivojlantirish, mamlakat fan -taxnika 
taraqqiyotini, jamiyatni demokratlashtirish va intellektuallashtirish jarayonlarini 
jadallashtirishni ta’minlaydigan jamiyat boyligi sifatida foydalanish tushuniladi. 
Darxaqiqat, jamiyatni axborotlashtirish—inson xayotining barcha jabxalarida 
intellektual faoliyatning rolini oshirish bilan boglik ob’ektiv jarayon xisoblanadi. Jamiyatni 
axborotlashtirish respublikamiz xalqi turmush darajasining yaxshilanishiga, ijtimoiy 
extiyojlarning qondirilishiga, iqtisodning o`sishi hamda fan-texnika taraqqiyotining
jadallashishiga xizmat qiladi. 
Zamonaviy jamiyatni axborotlashtirish jarayoni inson faoliyatining turli sohalarida, 
shu jumladan, psixologlarning amaliyotchi mutaxassislarining qobiliyatlari va ko'nikmalari
ro'yxatiga an'anaviy nuqtai nazarni o'zgartiradi. Psixologiyada axborot-kommunikatsiya 
ishlarini qanday amalga oshirish kerakligi va psixologiya rivojlanishining hozirgi darajasida
axborot-kommunikatsiya texnologiyalarida mavjud bo'lgan usullarni ishlab chiqish va 
o'zgartirishda qanday strategik va taktik yondashuvlar maqbul ekanligi borasida hech 
qanday nuqtai nazar mavjud emas. Biroq, bugungi kunda psixologning zamonaviy dunyoda 
bo'lishi kerakligi haqida ishonch bilan aytish mumkin:

---

- kompyuterda ishlash, amaliy muammolarni o'rnatish va hal qilish; 
- mahalliy va global tarmoq axborot resurslariga kirish texnologiyalariga yetarlicha 
egalik qilish; 
- zamonaviy axborot texnologiyalarining rivojlanish tendensiyalarini va ularni 
psixologik amaliyotda qo'llash imkoniyatlarini bilish. 
Kompyuter 
texnologiyasidan 
foydalanmasdan, 
zamonaviy
psixolog bir qator psixologik muammolarni hal qila olmaydi, ya'ni: 
- psixologik eksperimentlar natijalarini tuzish va talqin qilish 
- adaptiv, o'yin va masofadan sinov tizimlarini yaratish va ulardan foydalanish 
- psixologik jarayonlarni matematik modellashtirish 
-yangi avtomatlashtirilgan psixodiagnostik usullarni ishlab chiqish 
- muhandislik psixologiyasi usullari bilan inson omilini o'rganish 
Yuqoridagi muammolarni hal qilish uchun zamonaviy axborot texnologiyalari
psixologlarni quyidagi asosiy imkoniyatlar bilan ta'minlaydi: 
-
ma'lumotlarni qayta ishlash tezligi va test natijalarini olish
orqali ish samaradorligini oshirish; 
-
bir nechta sub'ektlarni bir vaqtning o'zida sinab ko'rish
orqali psixologik test o'tkazish muddatini qisqartirish; 
-
mehnat talab qiladigan muntazam operatsiyalardan ozod
bo'lish; 
-
natijalarni ro'yxatga olishning aniqligini oshirish va
dastlabki ma'lumotlarni qayta ishlash xatolaridan qochish
orqali eksperimentning" tozaligi " ni oshirish; 
- vaqtni qisqartirish va natijalarni tahlil qilish sifatini oshirish 
- sinov natijalarini kompyuter orqali talqin qilish orqali 
yuqori malakali psixologlarning ish tajribasini tarqatish; 
- vaqtni faqat boshqariladigan omil sifatida emas, balki diagnostika parametri 
sifatida ham ishlatish; 

---

- mahalliy va global kompyuter tarmoqlari orqali psixologik axborot 
resurslariga kirish; 
- sun'iy aql metodologiyasining psixologik amaliyotida (masalan, ekspert 
tizimlari) amalga oshirish. 
- avtomatlashtirilgan testning maxfiyligi tufayli tajriba davomida mavzu uchun 
yanada ochiq va tabiiy bo'lish imkoniyati; 
- tadqiqot ob'ekti va eksperiment markazining o'ziga xos xususiyatlaridan qat'i 
nazar, etish orqali o'rganish shartlarini standartlashtirish darajasini oshirish; 
Amaliyot bilan shug'ullanadigan har qanday psixolog o'z faoliyatini beshta asosiy 
yo'nalishda quradi: 
- psixodiagnostika-inson yoki guruh haqida psixologik ma'lumotlarni olish. 
- psixologik tuzatish-mijozning ruhiyatining muayyan sohalariga maqsadli 
ta'sir ko'rsatish.
- psixologik maslahat-insonni zarur axborot bilan ta'minlash. 
- psixoterapiya - ruhiy kasallik belgilari bo'lmagan jiddiy psixologik 
muammolarda mijozga yordam berish. 
- psikoprofilaktika-ta'lim muassasasida tashkilot yoki bolalar xodimlarining 
noroziligini oldini olish. 
Qaranki hayotimizning har bir javxasida bizga psixologiya kerak bo`lar ekan. Shu o`rinda 
axborot texnologiyalari sohasiga ham. Axborot texnologiyalari sohasida mutaxassisga 
qo`yiladigan psixologik talablarga to`xtalaydigan bo`lsak bularga: tez kirishuvchanlik, 
depressiya holatlariga tushmaslik va shunga o`xshash bir qancha holatlarni keltirib 
o`tishimiz mumkun. Bu holatlar birgina bu soxada emas albatta barcha sohalarda ham 
muhim hisoblanadi. Insonning hursand bo`lishi yoki xafa bo`lishi uning ishiga ta`sir 
ko`rsatmay qolmaydi, bu instent psixologiyada muhim ro`l o`ynaydi shunday ekan ishdagi 
turli xil kamchiliklar ham insonga ruhiy zarba berishi mumkun ekan.