O’quv metodik material o’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi namangan muhandislik pedagogika instituti

4. Milliy g‘oya fanining dunyoviy asoslari 
Milliy g‘oya fanining dunyoviy ildizlari deb, real ma’rifiy dunyoda shaxs va jamiyatning g‘oyaviy-mafkuraviy 
tafakkurini yuksak darajada rivojlantirishga qaratilgan ijtimoiy-iqtisodiy, siyosiy-xuquqiy, ma’naviy-madaniy 
munosabatlarning yaxlit tizimiga aytiladi. Insoniyat asrlar mobaynida bosqichma bosqich dunyoviylik sari intilib 
keldi. Milliy g‘oyaning dunyoviy ildizlari deganda kuyidagi uch jixdtning o‘zaro birligini tushunmoq kerak 
bo‘ladi. 
Birinchidan, tabiat xdsisalarini urganish borasida kullanilayotgan usul va vositalar natijasida 
olingan hakdqatligi amaliyotda tasdiqlangan ilmiy nazariy g‘oyalar va amaliy ishlanmalar. Masalan, 
insonning qon aylanish tizimi to‘g‘risidagi zamonaviy tibbiyot nazariyalari, uning ish faoliyatini 
yaxshilashga qaratilgan amaliy ishlanmalar. SHuningdeq kosmonavtika, kibernetika, klonlashtirish, 
genmuhandisligi kabi buyuk kashfiyotlar xdm odamlarning g‘oyaviy-mafkuraviy dunyoqarashining 
keskin o‘zgarishiga sabab bo‘lmokda. Ulardan oqilona foydalanish masalasi esa, jamiyat uchun 
sog‘lom g‘oya, sog‘lom mafkura zarurligi masalasini ham keltirib chiqarmokda. 
Ikkinchidan, jamiyat hayotidagi o‘zgarishlarni urganish asosida xreil qilingan nazariy-amaliy 
bilim va ishlanmalar. Masalan, xozirgi kunda umume’tirof etilgan tamoyillar: qonun ustuvorligi, 
siyosiy plyuralizm, millatlararo totuvliq dinlararo bagrikenglik kabi xususiyatlar dunyoviy 
jamiyatning asosini tashqil etishi. 
Uchinchidan, inson haq-xukuqlarining qonun yuli bilan himoya qilinishi. Masalan, xozirgi 
kunda jaxondagi aksariyat mamlakatlarda insonning xaq-xuquqlari va erkinliklari, jumladan, vijdon 
erkinligi ham qonun yo‘li bilan kafolatlangan. Ana shunday jihatlarning o‘zaro birligi jamiyat 
mafkurasini “Dunyoviylik - dahriylik emas" degan tamoyil asosida rivojlantiradi. Bu esa, aslo dinning 
jamiyat hayotida tutgan o‘rni va ahamiyatini inkor etmaydi. Mustaqil O‘zbekiston har bir 
fuqaroning tabiiy yashash xuquqi, vijdon va diniy erkinligini ta’minlaydigan dunyoviy suveren 
demokratik davlatdir. Bu xususda I.A.Karimov; "Dunyoviylik ayrim aqidaparast kimsalarning da’volaridan farkli 
o‘laroq, aslo daxriylik emas. Biz bunday noto‘g‘ri va g‘arazli talqinlarga mutlaqo qarshimiz”, - dedi.