Өзбекстан республикасы жоғары және орта арнаулы білім беру уәзірлігі

Басқарудың жүйелілігі мен біртұтастығы принципі. 
Білім беру меке-
мелерін басқаруға жүйелі қатынаста болу арқылы жетекші оқу мекемесін тұ-
тас жүйе ретінде және оның белгілері туралы анық түсінікке ие болады. 
«Жүйе» түсінігі тұтастықтың болуын және оны бөлшектерге ажырату мүм-
кіндігін көрсетеді – бұл жүйенің 
бірінші белгісі
. 
Екінші белгісі –
система-ның 
ішкі құрылымы болуы. 
Үшінші белгісі
– жүйенің интеграциялана алуы. 
Төртінші белгісі
ретінде білім беру мекемелерінің сыртқы мұхитпен тығыз 
байланыста болуын айтамыз. Білім беру мекемелері сыртқы мұхитқа бейім-
деліп, өзінің процестерін қайта құрады және өзінің мақсаттарына жету үшін 
сыртқы мұхитты бағындырады.
Басқаруда орталықтандыру және орталықсыздандыруды ұтымды 
үйлестіру принципі. 
Басқаруды артықша орталықтандыру әкімшілік бас-
қаруын күшейтеді. Бұл жағдай оқытушылар мен оқушылардың талап-тілек-
терін есепке алмауға, олардың босқа еңбек етуіне әкеп соғады.
Ал басқаруды орталықсыздандыру педагогикалық жүйенің қызметін 
босаңсытып жібереді.
Білім беру мекемелерінде ішкі басқаруды орталықтандыру және орта-
лықсыздандыруды үйлестіру әкімшілік және қоғамдық басқару жетекшілері-
нің қызметін коллектив мүддесіне бағыттайды және кәсіптік біліктілік дең-
гейінде қаулылар қабылдауға жағдай жасайды. 
Жеке билік пен алқалы (коллегиалды) басқарудың бірлігі принципі. 
Бұл 
принцип педагогикалық процесті басқаруда жеке билікке жол бермеуге 
бағытталады. Басқаруда оқытушылардың тәжірибесі мен біліміне сүйеніп, 
түрлі пікірлерді, көзқарастарды салыстырып, байыппен шешім қабылдау өте 
қажет. Мәселелерді алқамен бірге шешу коллектив мүшелерінің жауапкерлі-
гін жоққа шығармайды. 

---

167 
Жеке биліктің де өзіндік ерекшеліктері бар. Ол педагогикалық процесте 
тәртіптің болуын, мүшелерінің өкілеттік шеңберін және оны сақтауды қамта-
масыз етеді.
Қаулыны талқылауда және қабылдауда коллегиалды шешім мақұл болса, 
оның орындалуын қамтамасыз етуде жеке билікке бағынған жөн болады,
Білім беруді басқарудың мемлекеттік-қоғамдық сипаты осы принципті 
іске асыруға жағдай жасайды.