Mavzu: Olmon tilidagi gaplarda ikkinchi darajali bo’laklar



Download 0,53 Mb.
Pdf ko'rish
bet66/76
Sana12.03.2022
Hajmi0,53 Mb.
#491557
1   ...   62   63   64   65   66   67   68   69   ...   76
Bog'liq
olmon tilidagi gaplarning ikkinchi darajali bolaklari

Vositasiz to’ldiruvchi
ko‟pincha tushum kelishigi formasidagi so‟z bilan ifodalanadi. Bu 
uning asosiy grammatik shaklidir: Manzura katta derazani ochib yubordi. (A.Muxtor). Gap 
shuki, Qodir bilan aloqangni uzasan! (Uyg‟un). 
 
Nemis tili: Nebenglied + Prädikat + Subjekt + Objekt + 
Nebenglied 
O’zbek tili: Ega + ikkinchi darajali bo’lak + to’ldiruvchi + 
ikkinchi darajali bo’lak + kesim 
 
Im Werk arbeite ich mit dem Freund seit 10 Jahren 
Men zavodda o’rtog’im bilan 10 yildan beri ishlayapman 
 


61 
Vositasiz to’ldiruvchi
ba‟zan chiqish kelishigi formasidagi so‟z bilan ham ifodalanadi: Yigit 
tog‟ sabzisidan yeb orom olgandan keyin, tog‟ orasiga qarab jo‟nadi. (Said Ahmad). 
Vositasiz to’ldiruvchi
tushum kelishigi formasidagi so‟z bilan ifodalanganda, harakatni 
batamom o‟ziga qabul qilgan, harakat o‟ziga butunlay o‟tgan ob‟yekt ma‟nosini bildiradi, 
chiqish kelishigi formasidagi so‟z bilan ifodalanganda esa, harakatni qisman o‟ziga qabul qilgan, 
harakat o‟zida qisman yuz bergan predmet ma‟nosini anglatadi. Qiyoslang: qatiqni iching 
(“hammasini iching” ma‟nosi bor). Qatiqdan iching (“bir qismini iching” ma‟nosi bor). 
Vositali to’ldiruvchilar
ham odatda kesim oldida keladi. Agar kesim yonida vositasiz 
to‟ldiruvchi bo‟lsa, vositali to‟ldiruvchi undan oldin keladi. Vositali to‟ldiruvchiga ortiq 
ahamiyat berilganda, u kesim oldida keladi. Masalan: O‟qituvchi uyga berilgan vazifani 
hammadan so‟rab chiqdi. 
Vositali to’ldiruvchi
ba‟zan gap ohirida keladi. Bunda unga kam e‟tibor berilgan bo‟ladi. 
Masalan: Men hech narsaga tushunmadim bu gaplaringdan. 
Holning o’rni 
(Die Stellung der Adverbialbestimmung).
 
Nemis tilida holning o‟rni, boshqa 
gap bo‟laklarining o‟rniga qaraganda, ancha erkin bo‟lib, u asosan ikkinchi o‟rindan boshqa 
hamma o‟rinlarda, ko‟pincha gapning boshida keladi: Auf der Ladefläche des Pritschenwagens 
lag Stroh. Sie brachten Moritaten auf den Hof. Das Licht kam aus einem Holzhaus. 
(E.Strittmatter). Das war über der Stubetür ein kleines Schränkchen. (A.Scharrer). O‟rin holi 
ko‟pincha gapning oxirida keladi. 
Agar gapda o‟rin va pyt hollari qo‟llansa, payt holi ilgari keladi: Ich wohnte neun Jahre in 
der Wallstrasse und war war in der antifaschistischen Bewegung tätig. (J.Petersen). Am nächsten 
Morgen beim Kaffeeausgeben rief der Feldwebel aus: “Heute bleiben wir hier!” Wir waren drei 
Tage in Stellung. (L.Renn). 

Download 0,53 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   62   63   64   65   66   67   68   69   ...   76




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish