Намуна (Образец)

Sof keltirilgan samara (NPV)
asosida kompaniya egalari tomonidan 
aniqlanadigan kompaniyaning qiymatliligini oshirish yotadi. Uni miqdoriy 
baholashda bozor qiymati olinadi. Bu usul prognoz qilingan davr ichida 
diskontlashtirilgan sof pul tushumlarining umumiy summasini dastlabki 
investitsiya miqdori (IC)
bilan solishtirishga asoslangan. Pul mablag‘larining 
kirimi vaqt bo‘yicha taqsimlangan bo‘lsa ham u
r 
koeffitsienti yordamida 
diskontlanadi. Bu koeffitsientni investorlar investitsiya qilingan kapital hisobiga 
kaytarish mumkin bo‘lgan yillik foizdan kelib chiqqan holda o‘zlari belgilaydi.
Masalan, (IC) investitsiya yillik daromadi P
1
, P
2
, …, P
n
miqdorlarida 
bo‘lgan n yilga amalga oshiriladi. Diskontlashtirilgan daromadlarning (Present 
Value –PV) umumiy jamlangan miqdori va sof keltirilgan samara quyidagi 
formula bo‘yicha aniqlanadi: 
;
)
1
(



k
k
k
r
P
PV
Sof 
keltirilgan 
samara(NPV) 
pul 
oqimlarining 
diskontlashtirilgan 
elementlarini loyihaning kapital bahosi bo‘yicha umumiy jamisi orqali aniqlanadi.
Agar,
NPV>0 
bo‘lsa, loyihani qabul qilish mumkin; 
NPV<0 
bo‘lsa, loyihani qabul qilish kerak emas; 
NPV=0 
bo‘lsa, loyiha foydali ham, zararli ham emas. 
NPV quyidagicha aniqlanadi: 

---

196 




n
t
k
CF
t
t
NPV
0
)
1
((
SHuni ta’kidlash joizki, 
NPV
ko‘rsatkichi ko‘rilayotgan loyihani qabul 
qilish sharoitida kompaniyaning iqtisodiy potensialini o‘zgarishining prognoz 
bahosini ko‘rsatadi. Bir necha loyihalarning 
NPV
ko‘rsatkichlarini 
umumiylashtirgan xolatda ham ko‘rishimiz mumkin. Bu boshqa kriteriyalarga 
nisbatan ahamiyatli xususiyatga ega va investitsion portfelining optimalligini tahlil 
qilishda katta ahamiyatga ega.
S va L loyihalarini baholashda NPV
L
= 409 dol. ga tengligi aniqlanadi. 
NPV kriteriyasi mantiqi bizga ma’lum bo‘ldi. CHunki, nollik NPV loyiha 
orqali qilinayotgan pul oqimlari: 1) loyihaga jalb qilingan kapitalni qoplash uchun; 
2) ushbu kapital uchun qaytimni ta’minlash uchun to‘liq etarli. 
Investitsiya foydasini yana daromadllilikning ichki normasi ko‘rsatkichi 
orqali ham aniqlash mumkin.