|
www.ziyouz.com kutubxonasi
11
bug‘doyzorlar mamlakati, Avraam Linkoln konstitutsiyasi mamlakati, shoir Uolt Uitmen vatani! O, bizni
qurol-yaroqlar bilan ta’minlovchi, yurtimizda harbiy bazalar quruvchi, bizga texnikaviy yordam
ko‘rsatuvchi, mana, endi esa, biz uchun yalang‘och ayollarni ham olib kelishga bosh-qosh bo‘layotgan
mamlakat! Sening bu “marhamatlaring”ni qadrlamaganlar, filhaqiqat, noshukur bandalardir!..
Dastlabki daqiqalarda Ishoq bu behisob okeanorti “tuhfa”laridan nafasi qaytib bo‘g‘ilayotganday his
qildi o‘zini, lekin keyin, hind jamoatchiligining Amerika yordamiga bo‘lgan munosabatini (“yordam”ni
qabul qilishini, ammo minnatdorlik izhor etmasligini) ma’qulladi-da, divanga borib o‘tirdi. Shakuntala
bilan Sanjana ro‘paradagi keng divandan joy olishdi. Jamila oromkursiga o‘tirdi. Xona sahniga
kattakon gilam to‘shalgan edi. Devor yonida radiola turardi.
Jamila oromkursiga suyandi va kerishmoqchi bo‘lganday, qo‘llarini ko‘tarib boshi ortiga uzatdi,
so‘ng ikkala qo‘lini tizzasiga “tap” etib tashlab, go‘yo hozirgina qandaydir mash’um halokatdan jon
saqlab qolganday, yengil tortib chuqur tin oldi.
Ishoq qizlar bilan xayrlashib ketishga chog‘langandi, shu payt birdan Sanjana qo‘lini divan orqasiga
uzatib bir shisha viski oldi va shishani uch burchak stolchaga tantanavor sur’atda qo‘yib, sho‘x
ohangda dedi:
— Mana endi rostakamiga vaqtixushlik qilamiz!
Qadahlar to‘ldirildi.
Jamila o‘z qadahini bir ko‘tarishda katta-katta ho‘plab ichib yubordi, keyin kutilmaganda
oromkursidan shartta turib, radiola oldiga bordi-da, plastinka qo‘ydi. Rok-n-rol sadosi yangradi.
Jamila raqs tusha boshladi. Ishoq uning raqsini huzur qilib kuzatarkan, Jamilaning mo‘‘jizavash,
go‘zal, navniholdek egiluvchan qomatidagi har bitta imo-ishora naqadar ayolona maftunkor va ayni
chog‘da g‘oyat xatarli ekanini faqat endigina fahmladi. Jamila raqs tusharkan, soddagina jilmayar,
uning xiyol solingan qovoqlari va nafis dudoqlari kishini o‘ziga rom qilardi.
Har xil mazmunda raqs tushish mumkin. Shunday raqslar bo‘ladiki, unda osmon bag‘rini ochadi,
ko‘m-ko‘k dalalar chamanday yashnaydi, raqqosaning tabassumidan ochilgan tishlari eng sara guruch
donalaridek yaraqlaydi va uning peshonasida reza-reza marvarid — ter tomchilari paydo bo‘ladi.
Boshqa bir xil raqslarda qushlarning xonishi, hovuzga oqib tushayotgan suvning shildirashi eshitiladi...
ana shunda muhabbat abrlariga burkangan ikkita qutbiy ibtido osmon-falakka parvoz qilishga
shaylanganday, hayotning ham, olamning ham eng maxfiy sarhadlariga yetmoqchi bo‘lganday
ko‘rinadilar. Shunday raqslar bo‘ladiki, ularda xalq iqboli tarannum etiladi va uning butun tarixi yaqqol
ko‘zga tashlanib turadi. Ba’zi chog‘da xalq madaniyatining yam-yashil hosildor novdalari inson qalbini
o‘z soyasi panasiga olganday bo‘ladi, shunda odamzot xuddi uning buyukligiga shahodat beruvchi
muqaddas xilqatga sig‘inganday bu raqs qarshisida tiz cho‘kadi.
Yana shunday raqslar ham borki, undagi har bir harakat: “Ol, meni, o, olaqol meni!” deb zorlanadi.
Raqqosa vujudida ro‘y bergan har bir imo-ishora: “O, menga qara, qanday latofatliman!” — deb
da’vat etayotganday bo‘ladi. Raqqosaning chirpirak bo‘lib aylanishi esa: “Meni quchog‘ingga ol,
bag‘ringga bos! Qani, kelaqol, men og‘ushingga kirib seni yutaman, sen mening quchog‘imda
hirsingni qondirasan!” — deydi.
Ishoq Jamila raqsining ma’nosini tushunardi, shunday bo‘lsa ham, u ko‘zini raqqosa qizdan hech
uza olmadi. U go‘yo Jamila bilan gir-gir aylanib raqs tushayotganday va bu raqs girdobida uzoq-
uzoqlarga uchib ketayotganday his qildi o‘zini. Uning miyasi qobig‘i ostida nimadir biqirlab qaynab
tug‘yon ko‘tara boshladi, ana shunda, nihoyat, Ishoq o‘z vujudida vulqon lavasi singari hech
tushovlab bo‘lmaydigan g‘ayritarixiy yovvoyi maxluq uyg‘onganini his qildi. U o‘zining nima
qilayotganini bilmay, divandan turib ketdi... Jamila raqs tusha-tusha shartta ayvonga chiqdi, Ishoq
uning orqasidan ergashdi, Jamila unga tutqich bermay, mehmonxona bo‘sag‘asidan hatlab o‘tdi...
Ishoq bu qizga go‘yo ko‘rinmas zanjir bilan bog‘langanday, orqasidan ergashib boraverdi... Mana,
tungi chiroqning g‘ira-shira yorug‘ida xobxonadagi ikkita karavot, Jamilaning yarim ochiq lablari, qiya
ochilib qolgan shkafdagi bir muncha bejirim sari, yubka va siynabandlar ko‘rindi. Jamila nazokat ila
dik-dik sakragancha, yana mehmonxonaga kirib bordi va raqs tushishda davom etarkan, Ishoqni
Musaffo osmon (qissa). Krishan Chandar
Do'stlaringiz bilan baham: |
