Qiziqarli kimyo

Botir.
Butajnbadan issiqlik hosil bo'lishini bilaredik, lekintuxum 
pishinsh hech xayolimizga kelmapti-da.
Dilafruz.
Suv qaynagandan keyin, tuxum ham pishadida (Nasiba 
tigel ushlagich yoki pinset yordamida chelakdan tuxumlarni olib, suv bi­
lan yuvadi-da, birmi Botirga, ikkinchisini Nodirga uzatadi. Ular tuxum­
larni aylantirib, yorug‘likka tutib ko'radi va pishganhgiga ishonch hosil 
qiladi. Botir tu x u m ningp o ‘chog‘ini artib, o ‘tirganlarga k o ‘rsatadi).
Botir._(sevinib)._Judaqoyil-maqom_ishbo‘ldi-da(qizlarkulishadi).__Nodir.'>Botir.
(sevinib). Judaqoyil-maqom ishbo‘ldi-da(qizlarkulishadi).
Nodir.
Endi oxirgi topishmoqm hamjavobini aytib bersangizlarjuda 
ham minnatdor bo‘lar edik.
Nasiba.
Ho'sh, qani oxirgi savollaringizni eshitaylikchi ?
Nodir.
Tuxumni kolba yoki grafin qanday qilib yutadi ?
Shahnoza.
B ujuda ham oson-ku.
Botir.
Sizlarga hammasi oson bolaverar ekan-da.
Nasiba.
(Shahnozaga qarab). Qani, Shanozabuni siztushuntinb 
beraqoling.
Sahnoza.
X o‘p bo‘ladi (Nodirga qarab). Bu savolingizgajavobni 
ishqorlaming kimiyoviy hossalaridan qidinsh kerak. Ishqorlar bilan kislo- 
tah oksidlaming o‘zaro ta’siridan tuz bilan suv hosil bo‘lishini o‘zlanngiz 
yaxshi bilasiz. Masalan, o‘yuvchi kaliy bilan kislotali oksid - karbonat 
angidridning o ‘zaro ta ’siridan kaliy karbonat tizu va suv hosil b o ‘ladi 
(Dilafruzdan reaksiyatenglamasini yozishm so‘raydi, utenglamani sinf 
taxtasiga yozib qo‘yadi): 2KOH + C 0 o = K2C 0 3 + H ,0
Botir.
Buni biz ham bilamiz. Ammo siz (stol ustidan po'chogi artil-
104

---

gan pishgan tuxumni konussimon kolba og‘ziga qo'yib) mana bu katta 
tuxumni og‘zi kichik kolba qanday qilib yutishini tushuntirib bersangiz.
Shahnoza.
Qarab taring, ko‘rasiz(u kolba og‘zidan tuxumni olib, 
kolbaga Kipp apparatidan gaz to ‘ ldiradi va kolba og‘ziga yana tuxumni 
qo‘yadi. Tuxum qopqoqbo‘lib turadi).