Ijtimoiy reablitatsiya

J in siy z o 'rav o nlik ni b o shd a n k echirga n bo la lar bilan g ur u hiy
tre ning la r
Bu trening o'z faoliyatini jinsiy zo'rlanish qurboni bo'lgan bolalami 
reabilitasiya qilishga bag'ishlangan mutaxassislaming ishlari asosiga qurilgan 
(Mendell, Damon, 1998). Bu dastur San Fernando Velley (AQSh) klinikasida 
ishlab chiqilgan bo'lib, 7-13 yoshgacha bolgan bolalar olib boriladigan gumhiy 
psixoterapiya ishidir, m ana 20 yildirki bu dastur yaxshi samara bermoqda. Dastur 
uch bosqich va o'nta m oduldan iborat.
I. 
Bosqich. U m odul 1: "Guruhga xush kelibsiz"; Modul 2: "Do'st orttiramiz"; 
M odul 3: "H issiyotlar bu norma"lami o'z ichiga oladi. Bosqichninig asosiy 
vazifasi-bolalami guruhiy faoliyatga moslashtirish, jaroxat yetkazgan
62

---

og'riqli 
xislar, 
ichki 
nizolar 
bilan ishlash uchun qulay 
muxitni 
shakillantirishdir.
II. 
Bosqich. O 'z ichiga Modul 4: "Bo'lib o'tgan voqeani bir-birimizga gapirib 
beramiz 
Modul 5: "Sirligicha 
Modul 6: "Mening oilam 
lam i 
qamrab oladi. Bu bosqichda zo'rlik va uning ma'lum bo'lganligi natijasida 
bolaga yetkazilgan psixologik jarohat bilan ishlash jarayoni boshlanadi. 
Bolalarda vujudga kelgan uyalish, ma'suliyat xislari analiz qilinadi.
III. 
Bosqich. Bu bosqich Modul 7: "O'zing xaqingda o'zing g'amxo'rlik qil"; 
Modul 8: "Qizlar katta bo'ladi"; modul 9: "O'g'il bolalar katta bo'ladi"; 
Modul 
10: 
"Xayrlashuv o'mida" mashqlardan iborat. 
Terapiyaning 
yakunlovchi bosqichi ishtirokchilar qalbida umid uyg'otish, diqqatini 
boshdan kechirganlardan normal xayotni davom yettirishga yo'naltirishi 
kerak. Bunda o'z-o'ziga baho berish, o'z xuquqlarini ximoya qilish va jinsiy 
yetilish mavzulariga murojaat qilinadi.
Shuningdek dasturda quyidagi ishlardan mashqlar olingan: Alieva va 
boshqalar 2001; Ann, 2003; Bachkov, 1999; Zaxarov, Xryasheva, 1999; Kerrel, 
2002; Makshanov va bshqalar, 1993.