Тошкент кимё – технология институти

2.3. Statik egilishga sinash 
Mo‘rt materiallarni cho‘zilishga va siqilishga sinash juda qiyin. SHuning uchun bunday 
materiallarning deformatsion mustahkamlik xarakteristikasini topish uchun ular faqat egilishga 
sinaladi. 
Materiallarning eguvchi nagruzka ta’siriga qarshilik ko‘rsata olish qobiliyati statik egilishga 
mustahkamlik deb ataladi. Bu chegaradan o‘tgandan so‘ng namuna sinib ketadi.
M 
Egilishdagi uzuvchi kuchlanish 
σ
eg
(
σ
eg.maks
) = 

MPa 
W 
bu yerda: (
σ
eg.maks
) - egilishdagi maksimal kuchlanish; 
M - eguvchi momenti, MPa; 
W - namuna kesimining qarshilik momenti, sm
3
; 
P
eg
⋅
L
v
M = 

Y 
bu yerda: R
eg
- nagruzka miqdori, N; 
L
v
- tayanchlar orasidagi masofa, sm. 
2.4. Plastmassalarni ikki tayanch orasida zarbiy egilishga sinash 
Zarbga bo‘lgan mustahkamlik plastmassalarning zarbiy kuchlariga bo‘lgan mustahkamligi 
uning eng muhim hossalaridan biridir. Zarbiy mustahkamlik ko‘pincha plastmassalarni sinflarga 
bo‘lishda asosiy omil bo‘lib xizmat qiladi. Zarbga bo‘lgan mustahkamlikni aniqlash uchun mayatnikli 
koper ishlatiladi. Namunani sindirish vaqtida sarf bo‘lgan ish miqdori bilan o‘lchanadi. 

---

44 
Plastmassaning zarbiy mustahkamlik ko‘rsatkichi har xil materiallar puxtaligini solishtirishda 
foydalaniladi.
Zarbiy qovushqoqlikni ikki tayanchli zarbiy egilishga sinash, zarbiy qovushqoqlikni 
aniqlashning keng tarqalgan usullaridan biridir. Bu usul bilan faqat sinadigan namunalar tekshiriladi 
va uning qiymati quyidagicha topiladi:
A 
a
n
=

; 
b 
⋅
h 
bu yerda:
A - namunani sindirish uchun sarf bo‘lgan ish miqdori, J;
(1 kg
⋅
sm/sm
2
). 
b - namunaning eni, sm; 
h - namunaning qalinligi, sm.