Qiziqarli kimyo

Asbob va reaktivlar. 1
0 m 
1 
hajm 
1 
i 
кi
my oviy sta­
kan (1 dona). Shisha tayoqcha(l dona). Probirka 
ushlagich (1 dona). Probirka (1 dona). Spirt lam­
pasi. Mis (Il)-oksid kukuni. Sulfat kislota eritmasi 
(1:1) 
Mis (Il)-sulfat yoki mis (ll)-xloridning 
to'yingan erinmasi. O'yuvchi natriy entmasi (5 %li)
1-tajriba.
Qora rangli kukunni stakandagi qaynoq suvga oz-ozdan 
solib, shisha tayoqcha bilan aralashtirsa, ko'k rang hosil bo'ladi.
2-tajriba.
Probirkadagi ko‘к rangli qorishma spirt lampasi alan- 
gasidaqizdirilsa, ko'p o'tmay qorakukun hosil bo'ladi.
Tajribalarda ranglar nega o'zgardi?
Qora rangli kukun mis (Il)-oksididir. Stakandagi qaynoq suv esa sulfat kislota 
eritmasi edi. CuO va H 2S 0 4 laming o'zaro ta ’siridan ko'k rangli mis (II )-sulfat tuzi 
entmasi hosil bo'ladi
CuO + R S O = C uS O +H 0
2 
4 
4 
2
Probirkadagi ko'krahgli qorishma mis (Il)-gidroksid bo'lib. u oldindan CuSO 
ga ta 'sir ettirib hosil qi 1 inadi:
C uS 04 +NaGl
\
= Cu (OH), + N a,S 0 4
Сц(ОН)2 ko'krangli bo'lib, qizdirilsa qora tusli CnO hosil qiladi.
Cu (OH)2------ C u0 + H20
1.2.7. NEGA R A S M IK K I X IL RANGDA PAYDO B O ‘LAD I?
Asbob va reaktivlar. 
Atir purkagich. Filtr qog'oz, 
Shisha tayoqcha. Ammoniy tiotsionat entmasi 
NH4SCN. Sariq kon tuzi eritmasi [Fe(CN)6], Temir 
(m)-xlorid FeCL, tuzi eritmasi.
Atir purkagich yordamida filtr qog'ozga sarg‘ ish entma purkalsa, ikki 
xil rang paydo bo'ladi. Rasmning yarmi qizil, qolgani esa ко'к rangli bo'ladi.
Bu tajnbaning siri nimada?
Filtr qog'ozga oldindan shisha tayoqcha yordamida ammoniy tiotsionat tuzi 
entmasi va sanq kon tuzi eritmasi bilan biror rasm chizilgan bo' ladi. Atir purkagich- 
dagi sarg'ish entma esa FeCI3 eritmasi bo'lib , uning ta sirida ammoniy tiotsionat 
qizil rangli temir (Ill)-tiotsionatga aylanadi:
11

---

FeCL, + 3NH, SCN = Fe (SCN), + 3NH4 Cl 
Fe C l, sariq qon tu/.iga la sir etsa. ко к modda Fe4 [ Fe (CN) ] hosil bo"ladi:
4 FeCI, + 3K4 [ Fe(CN)J = Fe41 Fe (C u)J,+ I2KCl
1.2.8. KO‘K RANGLI KRISTALLARDAN JIGAR RANG
ERITMA