Тиббиёт олий билимгохлари учун укув адабиёт в. М мажидов юкумли

103
(

---

экилади. Эшерихиозни дкзентериядан, сальмонеллёзнинг гастроэн-
теритик хили ва вабодан фарқлаш керак булади.
Давоси. Эшерихиоз давоси дизентерия давоси билан бир хил. 
Вабога ухшаш эшерихиозга даво қилишда тузли эритмалар юбо-' риш 
билан куриладиг.ан регидратақия чоралари биринчи уринга чиқади.
Беморларга нитрофуран ва оксихинолин препаратлари ҳам 
тайинланади.
ВАБО (ХОЛЕРА) 
Вабо тинмай ич кетавериши ва қусиш оқибатида бемор орга-
низмида суюқлиқ тузлар камайиб, унинг огир ахдолга тушиб қолиши 
билан таърифланадиган юқумли ичак касаллигидир.
Тарихнй маълумот. Вабо қадим замонлардан то 1817 йилга қадар 
Осиёда, аниқрори Диндистондаги Ганг ва Брахмапутра дарёларининг 
оралиридаги воҳада учраган. Шу сабабли у Осиё вабоси номи билан 
аталган. 
Вабо 
вақти-вақти 
билан 
Ҳиндистон-дан 
қушни 
мамлакатларга тарқалиб турган. У биринчи марта 1817 йилда 
Сувайш канали ва Уртаер денгизи орқали Оврупо мамлакатларига ва 
бошқа қитъаларга тарқалди. 1817 йилдан то 1926 йилгача ер юзида 6 
марта вабо пандемияси булиб утди. Вабо пандемияси ҳар сафар 
миллионлаб кишиларнинг ёстигини қуритган.
1926—3960 йиллар давомида вабо фақат Шарқий Осиёда: 
Покистон, Ҳиндистон ва Бангладешда учраб турди. 1961 йилдан 
бошлаб вабонинг еттинчи пандемияси бошланди. Еттинчи панде-
миясини қузратувчи вабо вибрионининг янги штамми Эльтор 
вибрионидир. У аввало Шарқий Осиё, Урта Шарқ, Яқин Шарқ 
мамлакатларида, сунгра Африка қитъасида тарқалди. 1965 йилда 
Узбеккстонда, хусусан Рўорақалпористон билан Хоразм вило-ятида 
қайд қилинди. 1970 йилда Оврупога ва Америкага, жумла-дан 
мамлакатнинг Оврупо қисмига тарўалди. 1971 йилда вабо ер юзининг 
36 давлати худудида учради ва беморлар сони 171 минг-тага етди, 
Жаҳон 
СОРЛИҚНИ 
сақлаш ташкилоти (ЖСТ) маълумо-тига кура, 1979 
йилда вабо 47 мамлакатда қайд килинди. Қора-қалпористон 
воқеасидаи кейин хўам бизда вабо тугатилган, укдан ҳавотирланишга 
ҳеч қакдай асос йуқ деб мақтаниш сузлари мат-буотда 25 йил 
давомида тез-тез учраб турди. Бу эса врачларнинг шу хавфли юкумли 
касалликка бу\лган эътиборини камайтирди, албатта. Шу карса барона 
бу\либ, бу касалликка қарши етарли чора-тадбирлар ҳам курилмай 
қуйди. Зўамма хотиржам булиб турган вактда 1990 йилнинг июнь
ойида Ставрополь ўлкасида тусатдан вабо эпидемияси бошланиб, 49 
киши касалланди. Уша йили вабо Самарканд ва Ростов шаҳарларида 
ҳам қайд қилин-ди. У шу билан туўстадими ёки бошқа жойларда ҳам 
пайдо була-дими? Бу саволга аниқ жавоб бериш қийин.
102

---

6 - р а с м. Холера вибрионларининг куриниши.
Вабо алсқида хавфли касалликлар жумласига киради ва доимо 
Жаҳон соглиқни сақлаш ташкилотининг назорати остида ту-ради.