Олий таълим муассасаларининг ўзбек тили ва адабиёти бакалавриат йўналиши таълим дастурида талабаларга миллий қадриятларимиздан бўлган ўзбек шевалари тўғрисида илмий-амалий билимларни бериш кўзда тутилган

қ, ғ
товушлари 
в 
деб талаффуз қилинади. Сўз охирида 
қ, ғ, к, г
товушлари унлилардан кейин тушиб қолади. Ҳозирги замон давом 
феълининг формаси –
джатыр, -йатыр, -йап
тарзида қўлланилади.
3. Жанубий Хоразм диалекти
. Бу диалектга Хонқа, Ҳазорасп, Шовот, 
Янгиариқ, Ғозовот, Шўрахон ўзбек шевалари киритилиб, сўз бошида 
жарангсиз 
[т, к]
ундошлари ўрнида жарангли
[ д, г]
ундошларини 
қўлланилиши билан фарқланиши ушбу шеваларнинг ўзига хос 
томонларидан бири эканлиги кўрсатилган: 
дъл//тил, гозъ//кўзи 
каби.
4. Алоҳида группа шевалар. 
У иккига ажратилган: 1) Қорабулоқ, 
Иқон, Манкент шевалари; 2) Намангандаги умлаутли шевалар. 
 
Профессор В. В. Решетов 
ўзбек шеваларини тасниф қилишда 
биринчидан 
шеваларнинг 
тарихий 
–лингвистик 
хусусиятларини, 
иккинчидан шеваларга тожик, қозоқ, қорақалпоқ, туркман тилларининг 
муносабатини ҳисобга олиб, ўзбек тили уч туркий компонентнинг 
бирикиши натижасида вужудга келганлигини, бу уч диалектнинг бирлиги 
эса ўзбек тили таркибида уч лаҳжани вужудга келтирганини кенг таҳлил 
қилган. Улар қўйидагилар: 
 
1. Қипчоқ лаҳжаси. 
Бу лаҳжа турли туркий уруғ-қабила гуруҳ 
ваклларини ўз ичига олиб, қардош қозоқ ва қорақалпоқ тиллари билан яқин. 
Бу лаҳжага оид шевалар Ўзбекистоннинг барча вилоятларига тарқалган. 
Тошкент вилоятининг Оҳангарон водийси, Фарғона, Андижон, Сирдарё, 
Самарқанд, Бухоро, Қашқадарё, Сурхондарё ва Хоразм вилоятлари 
аҳолисининг кўпчилиги қипчоқ лаҳжасининг ваклларидир. Ўзбек тили 
қипчоқ лаҳжасининг шевалари Қозоғистон, Қирғизистон, Тожикистон 
республикасида ҳам бор. Қипчоқ лаҳжаси ўзининг фонетик, морфологик, 
лексик хусусиятлари билан кўп жиҳатдан ўзбек адабий тилидан фарқланади