Олий таълим муассасаларининг ўзбек тили ва адабиёти бакалавриат йўналиши таълим дастурида талабаларга миллий қадриятларимиздан бўлган ўзбек шевалари тўғрисида илмий-амалий билимларни бериш кўзда тутилган

; ет-
гўшт; 
буламақ
–бир хил суюқ овқат; 
дузлɔды-
тузлади; 
ɔй ɔ-
кафт; 
йумруқ
-мушт; 
дувəқ// дувɔқ
- қопқоқ; т
ɔ
нқа-яйловда 
чой қайнатадиган қумғон; 
ангара
-ҳосили йиғиб олинган экин майдони; 

---

122 
ɔтыз-
экин
 
экиладиган дала ҳосил етиштириладиган унумдор экин майдони; 
қондақ
-йўргак; 
ирижɔн
-гўшт қиймаси; 
дасмал
- қозон сочиғи; 
кейвäнä-
дастурхончи; 
дарымақ
– йўлиқмоқ; 
айаз
- совуқ; 
дäрäчä-
кичик эшик; 
нишхот
- қолдиқ, ем, хашак; 
ғо: лагир
– том тепасига ёйиладиган лумбоз 
лой; 
тартäнäк-
ўргимчак.
Ўғуз лаҳжасидаги матндан намуна 
Қарынжа көлиң бөйиндə гəзип йүрейкəни. Сүв тɔмɔна қарап өсəн бир -
отың устына чықыптыр, кейин сүв ычжɔқ бөлиптир. Бирдəн от қайрылып 
қарынжа сүвə йықылып гидəн. Кəптəр дарахтың ужында қарынжа тамаша 
едип өтирəнкəни, үни гөрип дорров үчип гелиптир. Бечəрə қарынжа 
чөкмəсликчин рəссə үриниптир. Кəптəр кəттə чөпи əлип сүвə тəшлəптир. 
Қарынжа бир əмəллəп, қыйналип зордɔн чеккəйə чықыптир.
Арадан коп вах өтыптыр. Бир гүни авчы кəптəри ɔтжɔқ вөлиптир. 
Бөлийəтəн вақийаны қарынжа гөрип қалып, билдирман авчының айағыннан 
дишлап ɔлыптыр. Шү вах авчының мылтығи елиннан душип гидан. Болɔн 
вақийадан хɔвɔрдɔр бөлəн кəптəр гидипти.
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

---

123 
и етарли даражада тадқиқ қилинган эмас. Бу ўринда ўзбек диалектларини 
илк бор хариталаштириш ишини бошлаб берган В.В.Решетов, Қашқадарё 
вилояти ўзбек шеваларини хариталаштирган А.Шерматовнинг илмий 
ишларини қайд этиш ўринлидир. Бу соҳада Ш.Шоабдураҳмонов 
шевала