Toshkent to‘qimachilik va yengil sanoat instituti “Kimyoviy texnologiya” kafedrasi

 
15 -MA’RUZA 
Bobinani pardozlashga tayyorlash. Materiallarni pardozlashga 
tayyorlanganlik sifatini tekshirish 
Reja: 
1.
Bobinani pardozlashga tayyorlash. 
2.
Pardozlash jarayoni sifatini tekshirish. 
3.
Pardozlash jarayonida vujudga keladigan nuqsonlar. 
Bobinani pardozlash
. Tayyor oqartirilgan yoki bo„yalgan iplarni ishlab 
chiqarishda yigirilgan xom ip kimyoviy tayyorlash jarayonlaridan o„tadi. Bu 
jaryonlarni amalga oshirish uchun ipni turli shakldagi pakovkalarga qayta o„rash 
talab etiladi. Qayta o„rashning 5 ta asosiy usuli mavjud: bobinaga, jgutga, 
pochatkaga, bobinaga, navoyga. 
Ipni bobinaga qayta o„rash bir qancha afzalliklarga ega: osonlik bilan sifatini 
tekshirib, sifatsiz joylarini chiqarib tashlash mumkin; kimyoviy ishlov berish 
chog„ida kimyoviy reagentlar bobinaga tez va bir tekis shimiladi; quritish 
jarayonining ish unumdorligi yuqori. Bobinadagi ipga ishlov berish jarayonining 
sarf-harajati bobinada yoki yuzasi teshik valikda ishlov berish jarayonidan 
qimmat. 
Jgutda ishlov berishda ham kimyoviy reagentlar ipga tez va bir tekis 
shimiladi; quritish jarayonining ish unumdorligi yuqori, lekin erishilgan sifat 
darajasini aniqlab bo„lmaydi. Pochatkalarni bo„yashda ravon rang olishga erishib 
bo„lmaydi. Ipni bobinaga qayta o„rab bo„yashda yigirish va burama berish 
jarayonida yo„l qo„yilgan nuqsonlarni aniqlash imkoniyatibo„lmaydi. Barcha 

---

164 
nuqsonlar bobinani ich qismlarida qolib ketadi. Ammo ishlov berish jarayoni 
boshqa usuldagilarga nisbatan arzon. Navoyda ishlov berishda ham yigirish va 
burama berish jarayonidagi nuqsonlarni tekshirish imkoniyati bo„lmaydi.
Yuqorida ko„rib o„tilgan barcha qayta o„rash jaryonlarida ipni uzilishi, 
ugar
va 
podmet hisobiga
ma‟lum miqdorda ip massasini yo„qolishi sodir bo„ladi.
Ishlov berishdan oldin ip nazoratdan o„tkazilishi lozim. Paxta tolasida 
organik 
va 
noorganik 
tipdagi 
chiqindilar, 
hamda 
tabiiy 
nuqsonlar 
(