O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi buxoro davlat universiteti axmedova Dildora Bahodirovna

Savol va topshiriqlar: 
1.Frazeologiya bo‘limining maqsad va vazifalari haqida ma’lumot bering. 
2. Nima sababdan frazema til va nutq birligi hisoblanadi? Fikringizni misollar 
orqali izohlang. 
3.Frazemalarning ma’no xususiyatlariga ko‘ra asosiy belgilari nimadan iborat?
4.Leksikografiya haqida bilganlaringizni so‘zlab bering. 
5.Lug‘atlarning qanday tiplari mavjud? Ensiklopedik (qomusiy) va lingvistik 
(filologik) lug‘atlar qanday farqlanadi? 
6.Bir tilli va ko‘p tilli lingvistik lug‘at turlariga misollar keltiring. 
7.Bir tilli lingvistik lug‘atlarning qaysi tiplarini bilasiz va amalda foydalangansiz? 
8. O‘zbek o‘quv lug‘atchiligining taraqqiyoti haqida so‘zlab bering. 

---

189 
Testlar 
1. "Po‘stagini qoqmoq" iborasining sinonimini belgilang. 
A) qattiq jazolamoq B) ayovsiz tanqid qilmoq 
C) ozor yetkazmoq D) talabchan bo‘lmoq 
2. Soyaga qarab to‘n bichma maqolidagi to‘n bichmoq iborasining ma’nosi qaysi 
qatorda to‘g‘ri izohlangan? 
A) rag‘batlantirmaslik B) andaza olmoq 
C) baho bermoq D) xato ish qilmoq 
3. Baland oxurdan yem yemoq iborasining ma’nosi qaysi javobda to‘g‘ri 
ko‘rsatilgan? 
A) boquvi zo‘r bo‘lmoq B) o‘ta takabbur bo‘lmoq 
C)hayot darajasi, maishati yuqori bo‘lmoq D) katta maqsad sari intilmoq 
4.Dong qotmoq iborasining ma’nolari qaysi javobda keltirilgan? 
A) karaxt bo‘lib qolmoq, juda qattiq uxlamoq 
B) og‘zi ochilib qolmoq, erta tura olmaslik 
C) qoyil qolmoq, o‘ta ajablanmoq 
D) barcha javoblar to`g’ri 
5. Qaysi iboralar og‘ziga tolqon solmoq iborasi bilan mazmunan yaqin? 1) mum 
tishlamoq; 2) lom-mim demaslik; 3) og‘ziga qoqmoq; 4) og‘ziga qatiq ivitmoq;
5) og‘izga olmaslik; 6) damini chiqarmaslik 
A) 1, 2, 6 B) 1, 2, 4, 6 
C) 1, 2, 5, 6 D) 1, 2, 3, 6 
6. Berilgan qaysi ibora bezovta so‘zining antonimi (zidi) bilan ma’nodosh 
(sinonim) bo‘la oladi? 
A) ko‘zi och B) qo‘li ochiq C) ko‘ngli to`q D) cho‘ntagi baquvvat 
7. Qaysi gapda tepmoq so‘zining ko‘chma ma’nosi mavjud? 
A) Loyni pishitish uchun uni obdon tepish kerak. 
B) Murod eshikni tepib ochib, jahl bilan chiqib ketdi. 
C) Bu miltiq qattiq tepar ekan. 
D) Ona bolasining yuziga tepib chiqqan iztirobni yaqqol ko‘rib turardi. 
8. Ibora qaysi gapda ishtirok etgan? 
A) It bolaning barmog‘ini tishlab olibdi. 
B)Otaxonning avaylab olib ketayotgan tarvuzi qo‘ltig‘idan tushib ketdi. 
C)Hammamiz bir yoqadan bosh chiqaraylik. 
D) Qizcha oyisining etagidan ushlab borar edi. 
9.Qaysi gapda frazeologik birlik qo‘llangan? 
A) Pastak eshikdan o‘tish uchun boshini bukdi. 
B) Eshik oldidagi yelvizakdan boshi og‘ridi. 
C) Boshi shuncha mashmashalardan g‘ovlab ketdi. 
D)Ikki kunlik bosh og‘rig‘idan keyin rangi sarg‘aygan edi. 
10.Qaysi gapda frazeologik birlik (ibora) qo‘llangan? 
A) Osmonda po‘lat qushlar parvoz etadi. 
B) U ilm o‘chog‘idan chiqib kelardi. 

---

190 
C) Ko‘kning fonari o‘chmasdi. 
D) Karima imtihondan dili siyoh bo‘lib qaytdi.