Психогигиена масалалари ва унинг тара33ийот йоллари

Nerv sistemasiga ta`sir etuvchi dorilar. 
Klinika kuzatuvlari va maxsus fiziologik 
tekshirishlar dori moddasi ia`sirining odam ruhiy holatiga bog`liqligidan darak beradi. I.P.Pavlov 
laboratoriyasida itlar ustida qiziq tajribalar o`tkazilgan. Stanokka qo`yilgan itga morfin 
yuborilib, keyin u uxlatilgan. Morfin yuborish seanslari bir necha marta takrorlanganidan keyin i 
tunga xudi o`shanday sharoitda fiziologik eritma yuborilganidan keyin ham uxlab qolavergan. 
Keyinchalik u xuddi o`sha sharoitda shprits ninasini sanchishdayoq uxlab qola boshlagan va 
nihoyat ignali shpritsning ko`zga ko`rinishi, itni stanokka joylashtirishning o`zigina uni uxlatib 
qo`yadigan bo`lib qolgan.
I.P.Pavlov buni shartsiz ta`sir ko`rsatadigan farmakologik moda-morfinni organizmga 
yuborishga aloqador sharoitning hamda elementlariga javoban yuzaga kelgan shartli refleksdir, 
deb taxmin qilgan. Shunday qilib, bir qancha seanslardan keyin sharaitning o`ziyoq xudi morfin 
singari kor qiladigan shartli ta`sirot bo`lib qoldi. Chunonchi, bemorga suv berib turib, buni 
kislota eritmasi yoki ichimlik deb aytiladigan bo`lsa, bemorning yuz qiyofasi o`zgarib, basharasi 
bujmaygan. Bordiyu, buj uda shirin ichimlik deb aytiladigan bo`lsa, bemorning yuz qiyofasi 
o`zgarib, mamnuniyat ifoda qilgan. 

---

Farmakologik moddalar
, jumladan psixofarmakologik moddalar bilan davolashda kasallar 
jamoasining ta`sirini hisobga olmaq zarur. Andaksin, melipramin va boshqalar singari ba`zi 
preparatning ijobiy yoki salbiy ta`sir ko`rsatish ko`pincha biror guruhdagi aktiv kasallarning shu 
preparatlarga nisbatan qanday munosabatda bo`lishiga bog`liq bo`ladi. Farmakologik 
moddalarning ta`siri kasal nerv sistemasi va psixikasining ahvoliga ko`p darajada bog`liq 
bo`lganligi munosabati bilan Yangi dori moddalarni tekshirishda so`nggi vaqtlarda plptsebo 
usulidan foydalanmoqda.