Психогигиена масалалари ва унинг тара33ийот йоллари

antidepressantlar
(tofranil va 
boshqalar) tashkil etadi. Bular kayfu ruhiyat pasayganda, xususan, ichki shart-sharoitlar 
munosabati bilan kelib chiqadigan, ya`ni endogen degan depressiyalarda yaxshi kor qiladi. 
Psixikani shikastlandiradigan tashqi vaziyatlar tufayli vujudga keladigan psixogen 
depressiyalarda ular birmuncha sust ta`sir ko`rsatadi. 
Trankvilizatorlar bilan antidepressantlarni ishlatish zamonaviy psixiatriya bo`limlarining 
qiyofasini tamomila o`zgarttirib yubordi, bunday bo`limlarda besaranjom kasallar soni keskin 
kamayib qoldi. Antidepressantlar aqliy va emotsional tormozlanish bilan birga davom etadigan 
somatik kasalliklarda ham muvaffaqiyat bilan qo`llanilmoqda. 
Simpatomimitik moddalar
deb ataladigan preparatlar alohida guruhni tashkil etadi, 
bular psixikaning har xil tarzda bo`zilishiga sabab bo`ladi. Opiy preparatlari, masalan, morfin, 
qoradori, kokain tasiri ostida o`ziga xos psixik o`zgarishlar kelib chiqadi, deb aytilgan edi. Bular 
kayfu ruhiyatni ko`tarib, sarhushlikka, eyforiyaga, odamning shirin hayollar surishiga sabab 
bo`ladi, foallikni susayttirib, og`riq sezuvchanlikni kamayttiradi. Gallyutsinogenlar, ya`ni 
ro`yirost gallyutsionatsiyalarni keltirib chiqara oladigan moddalar birmuncha kuchliroq 
ifodalanadigan anna shu xildagi ta`sirga egadir. Lizerginat kislota dietilamidining ta`siri klinika 
va tajriba sharoitlarida hammadan ko`proq o`rganib chiqilgan. Gallyutsionogenlarni qabul qilish 
odatda ko`ruv gallyutsinatsiyalari bilan, ba`zan odamning vasvasaga tushishi bilan birga davom 
etadi. Ba`zibir dori-darmonlar katta dozalarda ishlatiladigan bo`lsa psixikaning bo`zilishiga 
sabab bo`ladi. Akrixin, atropin, sintomitsin va boshqa moddalar ta`siri ostida hayvonlarning 
yurish-turishida odam psixikasining o`zgarishlariga o`xshab ketadigan har xil o`zgarishlar paydo 
qilingan. Astenik sindrom uchun hayvonning jismoniy jihatdan juda madori qurib, bo`shashib 
qolishi xarakterlidir, hayvon guyo mudrab yotgandek bo`lib ko`rinadi. Katatonik sindrom uchun 
hayvon harakat aktivliligining anchagina kamayishi (harakatsiz bo`lib qolishi) xosdir. Hayvon 
sun`iy ravishda qaysi vaziyatga qo`yilsa, o`sha vaziyatda qotib qoladi va muvozanati 
bo`ziladigan bo`lsa ham shu vaziyatni uzoq saqlab turaveradi. Hayvon guyoki haykal bo`lib 
qoladi. 
Shuningdek, bu moddalar inson psixikasiga spetsifik ta`sir ko`satmaydigan bo`lsa 
psixikani turli yo`nalishlarda o`zgarttira oladi. Masalan, og`ir ruhiy kasallik, ya`ni avj olib 
boradigan falanja davo qilishda hozir har xil antibiotiklar, jumladan penitsillin ishlatiladi. 
Penitsillin kasallikning infektsion sababchisini-oqish spiroxetani halok qiladi va shu bilan odam 
ruhiy salomatligining tiklanishiga olib keladi. Psixikagaga haddan tashqari zo`r kelishi natijasida 
ba`zi psixogen kasalliklar, jumladan endokrin bezlar kasalliklari kelib chiqishi mumkin, deb 
yuqorida aytib o`tilgan edi. Qandli diabet, gipertireoz va boshqa endokrin kasalliklar kasalliklar 
ko`pincha psixikaning aynishi bilan birga davom etadi. Bunday hollarda endokrin sistemani 
asliga keltiradigan moddalar psixik o`zgarishlarni bartaraf etadi.