Mavzu: baliqlarning bioekologik xususiyatlari I kirish betlar II asosiy qism 6-24 betlar

---

1 
MAVZU:BALIQLARNING BIOEKOLOGIK XUSUSIYATLARI 
 
I KIRISH………….……………………………………………………2-5 betlar 
II ASOSIY QISM 6-24 betlar 
2.1
 
Baliqlar ekologiyasi…………………………………………… ..6-8 betlar
2.2
 
Baliqlar ko’payishi……………………………………………....8-10 betlar
2.3
 
S
uyakli baliqlar sinfi…………………………………………..10-19 betlar 
2.4
 
Baliqlar (pisces) sinfi………………………………………….19-24 betlar 
III XULOSA…………………………………………………………24-25 betlar 
IV FOIYDALANILGAN ADABIYOTLAR……………...……………26 bet 
 
 
 
 
 

---

2 
KIRISH. 
Bozor munasabatlarini qaror tapdirish masalalariga bag’ishlangan ilmi 
maqolalar va xujjatlarda xojalik yuritishning kop tarihli va xilma-xil shakillari 
tushinchasi juda kop uchraydi.Bu tushincha dexqonchilik-sanoati 
majmuyida mulkni dawlat tasarufiga chiqarish darajasi va xojalik yuritish 
tizimlaari,karhonalar ham-da ishchilarning malum qismi mustaqil tavor ishlap 
chiqaruvchilarga aylanishlarini ifodalaydi. 
Yuqoridagilarga asoslanip,O’zbekistomda qishloq hojaligi taraqqiyoti 
keying yillarda jadallaship boryapdi,deyish mumkin.Chunonchi respublikada 
hojalik yurutivchilar foaliyatiga davlatning bevosita aralashuwidan va kechish 
tamoyili izchilik bilan amalga oshirilmoqda 1994 yilga kelip davlat xojaliklarning 
diyarli barchasi xususilashdirip bolindi. 
Bu jaroyanda davlat buyirtmasi tizimidan vos kechish muxim ahamiyatga 
ega.Masalan,eng avalo ,go’sht,tuxim,asal va shunga oxshash boshqa 
maxsulatlarga,1994 yildan boshlap esa poxta va dondan tashqari barcha qishloq 
hojaligi maxsulatlariga bolgan davlat buyirtmalari bekor qilindi.Paxta va donga 
bolgan dawlat buyirmasi ham qisman cheklandi. 
Davlat boshqorishining baho, solliq, kredit kabiy mexonizimlarxdan ham 
faol faydalanmaqda.
Ammo qayt etish kerakki, qishloq xojolik ekinlari hosildarligining, xususan, 
qoramollar moxsuldarligining o’sish suratlaridan turg’unlikhollari, shuningdek, 
bashqa jiddiy nuqsanlar ko’zga tashlanmaqda. Bazi tormaqlardagi tashkilot va 
qarxonalarda rahbarlarning talap chanligi pasayip ketgan, ayrim joylarda esa 
xo’jako’rsinchilikka intilish hollari mavjud. Iqdisadiy islohatlarni amalga ashirish 
uchun bozor munasabatlarini shakilantirish sohasida hali ko’p ish kilishimiz kerak.

---

3 
O’zbekistan Respublikasida ozik-ovqat mahsulotlari serabligiga erishishda 
keying yillarda xo’jalik yuritishning bashka shakillari orasida aholining shahsiy 
yardamchi xojalikri muhum rol oynamaqda. Bugungi kunda shohar va qishlok 
bozorlarini xuddi shu xojaliklarning moxsulotlari to’dirip turipdi. 
Mutaxasislarning qayt etishicha, 1994-yilda shaxsiy yordamchi xo’jaliklar 
aholi xarid qilgangoshitning 68, sutkaning 76, sabzawatning 83, meva- 
chevalarning 60%ga yaqinini yetkazib berdilar. 1996-yili faqat viloyat shahsiy 
yardamchi xojaliklarida 385 ming boshka yaqin qoramol va 340ming bosh mayda 
mol movjut bo’lgan 17,8 ming a birlashgan edi.
Bu uyushmadan yetishtirish bo’yicha davlat tapshirig’i bajarishga 
munasibhissa qo’shmaqda. 1tuman va shaxar bo’limlari birlashgan viloyat 
uyushma azalari 20586 gektar yerdagi g’allani yig’ishtirib oldilar, xar gektar 
yerdan o’rtacha 48,3 sentnerdan don ko’tardilar ,yalpi xosil 99367 tonnaga yetdi. 
Viloyatda don ekinlari miqdori yil soyin ko’paytirip borilmaqda. Bu 
O’zbekistonning don mustaqilligi ta’minlash uchun qo’shilgan katta hissadir. 
Sabiq ittifaqning baqshqa respublikalariga qaraganda O’zbekistanda bazor 
iqtisadiyotining ko’rinishlari kengraq ko’lamda namayan bo’lganini qayt etish 
kerak. Shuni ham etraf qilish lozimkiy, shaxsiy yordamchi xojaliklar tomanidan 
yetishtirilgan va dehqon bozarlarida erqin narxlarda satilgan maxsulotlarning 
salmag’i ham bu jorayanda katta ro’l oynaydi. Ayni paytda davlat ulardan muhim 
tovarlar hisaplangan ayrim qishloq xo’jalik maxsulotlari ( paxta, qorako’l teri, pilla 
tolasi, qonap )ni to’liq sotip aldi. Guruch meva va sabzavat, chorvachilik 
mahsulotlari haqida ham shunday diyish mumkin Bozorni cheqlay almaydigan bu 
hal aslida raqabat rivojini to’xtatib qo’yuvchi monopolizm edi. 
Xo’jlik yuritishning yangi shakillari 1993-1994-yillardan rivajlona 
boshladi. Bu dehkanchilik-sanoat majmumida bozar munasabatlarining muhim 
asosi sifatida royberdi 

---

4 
-Respublikada pudrat shakillari, shu jumladan, oila pudrati keng yoyildi. 
Ammo ishlap chiqarishining tashkil etishining bu shakllari mexnatqashlar moddiy 
manfatdarligini oshirish bilan bog’liq masalalarni hat eta olmogonligi uchun ishlap 
chiqarish ko’rsatkichlarini sezarli darajada yaxshilashga erishish imkoninibermadi. 
Buning asl sabablari shundaki, oila pudratida mexnatga hoq tolqshning esqi tizimi 
– tarif tizimi saqlanip qolgan bo’lip, unda xaqiqi to’lov jamg’armasi mehnat 
xorojotlari miqdariga ko’ra belgilanadi Oqibatda yetishtiruvchilar yuqari sifatli 
mahsulot alish jarayanidagi privord natijadan manfatdar bolmadi.
Bu noxush holni batraf etish maqsadida ijra munasabatlarini qaror 
topshirishga asta oydil kirishildi. Bu jarayanda ma’muriy vositalardangina emas, 
balki maddiy manfaatdarlik vasitalanidan ham keng faydalanila boshlandi. 
Masalan, ijaraga o’tgan xojaliqlarning davlatdan olingan qarizlaridan vo’z 
kechildi. 
Endilikda dehqan va fermer xojaliklariga kattdo etbar berilmoqda.Ular 
qonuniy tan olindi va jamoa hissadarliq korxana va tashkilotlari davlat va bashqa 
karhona Hamada tashkilotlori davlat va bashko karhona hamda mashqulotlar kabiy 
iqtisadiy tizimining teng huqiqli azosi bolip koldi. Dexkon va fermer xo’jaliklariga 
katta etbar berilmaqda. Ular qonuniy tan alindi va jamo xisadarlik korxanalor va 
toshkilotlarin davlot va bashko karxana va toshkilotlor kabiy iqdisodiy tizimning 
teng hukuqli a’zosi bo’lib qoldi. Dexqon va fermer hojaliqlari muffaqiyatli foilyat 
ko’rsatishi, izchil rivajlanishi hajimini va ishlap chiqarish samaradarligini oshirish 
jorayanida raqobatga kirishishlari uchun ko’p ish kilinmaqda.
Qishlok ho’joligida begona o’tlar dalzarb muomasi hama vaqt ham dalzarb 
muomalardan biri bolip kelgan. Ayniqsaq suv arqali torqaladigan suv muhitida suv 
van am sharayitda yaxshi osip rivojlangan begona o’tlar qishloq hojaligida 
alohida ahamiyatga ega bo’lgan mumalorni keltirip chikoradi. Bu o’simliklar 
nafaqat poxtochilikda balki, g’allachilik sabzavatchilik, polizchilik, bag’darchilik, 
uzumchilik va qishloq xo’jaligining bashqa sohalarida jiddiy zarar yetkazuvchi 

---

5 
amil hisablanadi. Bu suv osimliqlaridan bazilari qishlok hojaligining hama 
saxasiga baravar tasir etib turli darajaga zarar yetgazishi mumkin.
Suv va suv orkali tarqaladigan o’simliklari zararlash darajasidaga ko’ra 3 
guruhga ajraladi.
1. O’ta darajada zarar yetgazuvchi suv o’simliklari, yanbi hama ekinlarga
zarar yetgazuvchilar. Buarga kurmak, shamak,tuganakli qamish, oddi kamish, suv 
qiyoq kabi suv o’simliklar kiradi. 
2. O’ta darajada zarar yetgazuvchi suv o’simliklari. Bularga ko’l kamishi , 
g’umay ,suxchi qichchak, ingichka qichchak, qunduz quloy kabi o’simliklar kiradi.
3. Past darajada zarar yetgazuvchi suv o’simliklari. Bularga ingichka bargli 
qo’g’a, yuldibarg, oddiy komish, sholisimon kurmak, suv yopraq, nayza obarg 
kabiy o’simliklar kiradi.
Biz yukorida bu o’simliklarning begona o’t sifatidagi ahamyatiga etibor
berdik . Lekin bu o’simliklarning qishloq xojaligida faydali tomonlari ham 
mavjuddir. Ayniqsa bu o’simliqlardan yem xashol, biofietir, darivor o’simliklar 
sifatida bemalol foydalanishimiz mumkin. Buning uchun bu o’simliklarni har 
tomonlama ilmiy asasda o’zgarishimiz kerak .