A. B. P a k ir d in o V u. A. V a L i X o n o V


Q 1 SQ A C H A T A R ]X IY M A ’L U M O T



Download 8,65 Mb.
Pdf ko'rish
bet3/163
Sana19.02.2022
Hajmi8,65 Mb.
#459518
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   163
Bog'liq
OIV. OITS (A.Pakirdinov, U.Valixonov)

Q 1 SQ A C H A T A R ]X IY M A ’L U M O T
O 'tg a n asrning 70-yiIlari oxirida, yana ham aniqrog'i 1978- 
\ ilning 1-kvartalida AQ SH dagi bir qator tadqiqotchilar, gomo- 
seksualist erkaklar orasida pnevmosistalar tom onidan chaqirilgan 
pnevm oniya (PP) va Kaposhi sarkomasi (KS) kabi kasalliklarning 
nihoyatda k o'payib, guruh-guruh b o 'lib uchrayotganiga ahamivat 
qaratdilar (Joffe H, W.; B regm on D. I.; Scler R. М.; Yloos A. R.. 
Bacchetti P..Gorman VI. et. al.; O sm end D. et. al.). Ilgarilari KS ka- 
salligi A Q S H da 10 mln kishiga 2 - 6 bemorni tashkil qilar edi. Shu­
ningdek, bu kasallik, asosan, keksalarda uchrab, uzoq vaqt davom 
etar, vaqti-vaqti bilan remissiyaga uchrar. toshm alar ko'pincha 
q o 'l va oyoqlarda paydo boMar edi. G om oseksualistlarda uchrayot- 
gan KS esa. asosan, vosh va o 'r ta yoshli kishilarda. 2 0 -4 5 yoshlar 
orasida kuzatilib, o 't a agressiv kechar, toshm a elementlari boshda, 
badanda. o g 'iz shilliq qavatlarida paydo bo'lar, tezda yaraga avla- 
nib. m etastazlar berar edi. Bu bemorlarda bir vaqtning o 'z id a xuddi 
shunday toshm a elementlari oshqozonda. o ‘pkada va boshqa ichki 
a 'zo larda aniqlanar edi. K o 'p in c h a kasallikka tez fursatda ikkilam­
chi yiringli infeksiyalar qo'shilib. qisqa vaqt ichida o 'lim g a olib 
kelar edi. Bunday xastalikka giriftor b o'lg an gomoseksualist be- 
morlarni tekshirish natijasida. ularning barchasining imm un tizim i­
da shu p a y tg a q a d a r kuzatilm agan o 'z ig a xos o 'zgarishlar aniqlandi. 
KSning bu yangi shakli A Q SH ning yirik shaharlari - Los-Anjelos, 
San-Fransisko. N y u-Y ork va boshqalarda ko'c hk isim on ravishda 
tez tarqala boshladi va keyinchalik boshqa shaharlarda ham kuza- 
tildi.
Pnevmosistali pnevm oniya shartli patogen hisoblangan bir hu- 
jayrali organizm-pnevmosistalar (Pneumocystis carinii) tomonidan 
chaqiriladi. Pnevmosistalar o 'p k a alveolalarida saprofit holida ya- 
shaydi, ular faqat immuniteti o 'ta pasayib ketgan bemorlardagina
5
www.ziyouz.com kutubxonasi


kasallik chaqiradi. Bunday pnevm oniyalar, m asalan. biror ichki 
a 'z o transplantatsiya qilib k o'c h irib o'tk az ilg a n bem orlarda uchrar 
edi. chunki ular transplantatning к о 'c hib (ajralib) ketishini oldini 
olish m aqsadida im m un tizimini keskin pasaytiruvchi im m unode- 
pressantlar qabul q ilared i. Shuningdek. bunday pnevmoniy a leyke- 
m i\ a n i n g ayrim shakli (limfoley koz) bilan xastalangan bemorlarda. 
im m un tizim ining t u g 'm a yetishmovchiligida kuzatilar edi. A m m o
у uqorida sanab o 'tilg a n holatlarda (bemorlarda) pnevmosistali 
pnevm o n iy a unchalik o g 'ir shaklda o 'tm a s edi.
Tadqiqotchilar kuzatgan gom oseksualistlarda esa bu pnevmoni- 
y a surunkali ravishda o 'ta o g 'i r kechib. albatta. о Tim bilan yakunla- 
nar edi. Bu bemorlarning imm un tizimi tekshirilganda ham hujay ra 
im m unitetining o 'z ig a xos o'zgarishi aniqlandi. Shundan keyingi 
haftalar va oylar m obaynida A Q S H n in g boshqa yirik shaharlarida 
ham shartli patogen m ikroorganizm lar to m o n idan chaqiriladigan 
«opportunistik infeksiyalar» aniqlana boshlandi. Parazitlar, vi­
ruslar. za m buru g'la r. bakterivalar tomonidan chaqirilgan meningit. 
ensefalit, ichak tizimi va terining o g 'ir infeksiyalari aniqlana bosh­
landi. Bu aniqlangan bem orlarning barchasida im m un tizimining 
o 'z ig a xos o g 'ir buzilishi - T4-limfotsitlarning keskin kamayib 
ketishi (har qanday odatdagi infeksiyada T4-limfotsitlar miqdori 
ortadi). natijada esa T4/T8 nisbatining o'zgarish i kuzatildi. Me'y or- 
da T4/T8 nisbati 1 dan ortiq b o'lib. 2 ga у aqinlashadi: kuzatilgan 
b em orlarda esa bu nisbat 1 dan ham past bo'lgan. Bu bemorlarda 
hujayra im m unitetining pasayishiga xos b o i g a n boshqa o 'z g a ris h ­
lar ham kuzatilgan. Jorjiya shtatining Atlanta shahrida joylash- 
gan. A Q S H d a qavd qilingan barcha yuqum li kasalliklar haqidagi 
m a i u m o t l a r kelib tushib jam lanadigan. kasalliklarni nazorat qilish 
m arkazi ( С enter for Dissease controle - C D C ) mutaxassislari 1981- 
yilning bahorida o 'zlarin ing har haftada chop etiladigan xabarno- 
m a-byulletenida 2 ta m aqola berdilar. Birinchi inaqolada p n e v m o ­
sistali pnevm oniya bilan xastalangan 5 ta gom oseksualist haqida 
m a i u m o t berilgan b o i s a . ikkinchi maqolada Kaposhi sarkomasi 
aniqlangan gom oseksualistlar haqidagi m a i u m o t l a r jam la n ga n edi.
6
www.ziyouz.com kutubxonasi


M arkazga ilgari kelib tushgan m a'lu m o tlar ham o 'rgan ib chiqil- 
ganda. 1980- yilning oktabr oyigacha b o 'lg an davrda pnevmosis- 
toz bilan xastalangan gom oseksualistlar soni 60 taga yetganligi 
m a'lu m bo'ldi. Yuqoridagi barcha m a'lum otlarni to'plab, tahlil 
qilib chiqqan amerikalik olimlar M. Gottlib (Los-Anjelosdagi Ka- 
Iifornix a universiteti Tibbiyot maktabi xodimi). F. Sigal (Maunt- 
Sinay tibbiyot markazi xodimi), G. M azur (N yu-Y ork kasalxonasi 
xodimi) bu kuzatilgan kasalliklarning barchasi bir xil um um iy tabi- 
atga ega degan xulosaga keldilar va tibbiyotda ilgari kuzatilmagan, 
yangi sindrom paydo bo'lganligini. klinik jihatdan uning to'xtovsiz 
zo 'ra y ib boruvchi har qanday infeksiyalar va o 's m a la r bilan n a m o ­
yon bo'lishini ham da immun tizimi tom onidan immunitetning, 
ayniqsa, hujayra immunitetining (SD4) chuqur shikastlanishi bilan 
kechishini e 'ti r o f etdilar.
Shundan keyin kasalliklarni nazorat qilish markazi, tibbiyotda 
yangi tushuneha bo'lgan. ingliz tilida Acquired Immynodeficiency 
syndrome (AIDS), v a 'n i 

Download 8,65 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   163




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish