Бухоро давлат университети жисмоний маданият факультети

 
ЁШ ЕНГИЛ АТЛЕТИКАЧИЛАРНИ МУСОБАҚАЛАРГА ТАЙЁРЛАШДА ПСИХОЛОГИК 
ТАЙЁРГАРЛИКНИНГ ЎРНИ 
Мирзатиллаев И.И., ўқитувчи, Каримов Ф.М., ўқитувчи 
Ўзбекистон давлат жисмоний тарбия ва спорт университети, Чирчиқ ш. 
 
Ишнинг долбзарблиги:
Ўзини бошқара олишга эришиш учун ҳар хил мусобақаларда мунтазам 
қатнашиш, ўз устида қатъият билан ишлаш, ўз имкониятларини рўёбга чиқариш бўйича доимий 
равишда тайёргалик кўриб бориш спортчидан талаб этилади. Спортчини ўзи ва рақиблари техник 
тактик -ҳаракатларини таҳлил қилишга, тўғри ва хато бажарилган харакатни аниқ фарқлашга, техника 
ва тактикани такомиллаштиришнинг янги-янги йўлларини кўриб чиқиш шу билан бирга психологик 
тайёргарликка этибор ыаратиб бориш зарур. Биз биламизки психологик тайёоргарликсиз юқори спорт 
натижаларига эришиб бўлмайди, бу жса спорт тайёргарлигида катта ахамият касб этиб, долзарб 
хисобланади. 
Ишнинг мақсади
: Спортчиларни мусобақаларга тайёрлашда психологик тайёргарлик 
даражасини ривожлантириш орқали мусобақаларга самарали тайёрлашдан иборат. 
Муайян мусобақаларга психологик тайёргарлик мусобақага тахминан бир ой қолганда 
бошланадиган эрта ҳамда мусобақа олдидан ва унинг давомидаги бевосита тайёргарлик турларига 
бўлинади.
Мусобақаолди эрта психологик тайёргарлик
қуйидагиларни назарда тутади:
-
бўлажак беллашувлар шароити ва асосий рақиблар тўғрисида маълумот олиш;
-
спортчининг шуғулланганлик даражаси тўғрисидаги ташхисий маълумотларга, унинг 
шахсига хос хусусиятлари, тайёргарликнинг ҳозирги босқичидаги психик ҳолатига оид ахборотларга 
эга бўлиш;
-
олинган маълумотлар асосида бўлажак мусобақаларга мўлжалланган фаолият дастурини, 
ундаги чиқишларнинг мақсадини (спортчи билан биргаликда) аниқлаб олиш;
-
бўлажак мусобақа беллашувларини батафсил дастурини ишлаб чиқиш;
-
спортчини иродавий фазилатларини, ишонч ва тезкор фикрлаш қобилиятини 
такомиллаштиришга йўналтирган ҳолда мусобақа фаолиятини моделловчи шароитларда 
қийинчиликлар ва кутилмаган тўсиқларнинг енгиб ўтилишини ташкил этиш;
-
спортчининг мусобақаларга тайёрланиш жараёнида ҳаддан ортиқ психик зўриқишни 
сусайтирадиган шароитларни яратиш ҳамда усуллардан фойдаланиш;
-
белгиланган тайёргарлик дастурига мувофиқ равишда мусобақаларда иштирок этишнинг 
шахсий ва ижтимоий аҳамиятга эга бўлган тўғри сабабларини қўллаб-қувватлашдан иборатдир
Мусобақа арафасида ва улар давомидаги бевосита психологик тайёргарлик қуйидагилардир
-
бевосита ҳар бир старт чиқиши олдидан олдидан психологик мойилликни яратиш ва психик 
ҳолатни бошқариш;

---