Техник ва технологик фанлар со
ҳ
аларининг инновацион масалалари. ТДТУ ТФ 2020
371
2.
К.К. Муминов, В.И.Чилин «Группы, все конечномерные представления
которых вполне приводимы» Узбекский математический журнал (в печате).
3.
Желобенко Д.П. Введение в теорию представлений. М.: Факториал Пресс.
2001.136 с.
“KOMPLEKS BIRIKMALR” MAVZUSINIO’QITISHDA INNOVATSION
TEXNOLOGIYALARNING AHAMIYATI
Muqimova G.J.,Toshtemirov А.E.
Termiz davlat universiteti
Pedagogik texnologiyadar asosida o‘tkazilgan mashg‘ulotlar yoshlarning muhim
hayotiy yutuq va muammolariga o‘z munosabatlarini bildirishlariga intilishlarini qondirib,
ularni
fikrlashga, o‘z nuqtai nazarlarini asoslashga imkoniyat yaratadi.
Keng ko‘lamli islohotlarning muhim bo‘g‘ini – innovatsiyalar ham bugun har bir sohada
bo‘lgani kabi ta’lim tizimida ham o‘zining afzalliklarini namoyish qilmoqda. Hozirgi vaqtda
«innovatsiya» tushunchasi juda keng qo‘llanilmoqda. Innovatsiya so‘zi inglizcha so‘z bo‘lib,
innovatsion yangilik kiritish degan ma’noni bildiradi, ya’ni tizim ichki tuzilishini o‘zgartirish,
deb ta’riflanadi. Innovatsiya amaliyot va nazariyaning muhim qismi bo‘lib, ijtimoiy-madaniy
ob’ekt sifatlarini yaxshilashga yo‘naltirilgan ijtimoiy sub’ektlarning harakat tizimidir.
Innovatsiyalar dolzarb, muhim ahamiyatga ega bo‘lib, bir tizimda shakllangan yangicha
yondashuvlardir. Ular tashabbuslar va yangiliklar asosida tug‘ilib, ta’lim
mazmunini
rivojlantirish uchun istiqbolli bo‘ladi. SHuningdek, umuman ta’lim tizimi rivojiga ijobiy ta’sir
ko‘rsatadi. Innovatsiya – ma’lum bir faoliyat maydonidagi yoki ishlab chiqarishdagi
texnologiya, shakl va metodlar, muammoni echish uchun yangicha
yondashuv yoki yangi
texnologik jarayonni qo‘llash, oldingidan ancha muvaffaqiyatga erishishiga olib kelishi
ma’lum bo‘lgan oxirgi natijadir.
Innovatsion jarayon – bu pedagogik yangiliklar, bu
yangiliklarning pedagogik
hamjamiyat tomonidan o‘zlashtirilishi va ulardan ilmiy asosda amaliyotda samarali
foydalanishning o‘zgarib boruvchi yaxlitligidir.
Ta’lim jarayonidagi innovatsion o‘zgarishlar, tizimga har qanday yangilikning kiritilishi
bevosita o‘qituvchi faoliyatini yangilash va o‘zgartirish orqali
amalga oshirilishi ham
atroflicha o‘rganilgan. Innovatsion faoliyat – bu uzluksiz ravishda yangiliklar asosida ishlash
bo‘lib, u uzoq vaqt davomida shakllanadi va takomillashib boradi. Innovatsion faoliyat –
yangi ijtimoiy talablar bilan an’anaviy me’yorlarning mos kelmasligi yoxud amaliyotning
yangi shakllanayotgan me’yorining yuzaga kelgan me’yor bilan to‘qnashuvchi natijasida
vujudga kelgan qator muammolarni echishga qaratiladi. Innovatsiyalar
doimiy ravishda
pedagogik faoliyatga yangiliklar olib kirish orqali ta’lim rivojiga hissa qo‘shadi, pedagogik
faoliyatga ijobiy ta’sir ko‘rsatadi.
Hozirgi zamon sharoitida, yuqori malakali kadrlarni tayyorlashda, o‘qitishning hozirgi zamon
tizimlari va yangi pedagogik texnologiyalari asosida amalga oshirilishi maqsadga muvofiq.
Darhaqiqat, mashg‘ulotlarning muvaffaqiyatli o‘tishining 80 foizi ta’lim jarayonini to‘g‘ri
loyihalashtirish, tashkil etish va uni amalga oshirishga bog‘liqdir.
Innovatsion texnologiyalar pedagogik jarayon hamda o‘qituvchi va talaba faoliyatiga
yangilik, o‘zgarishlar kiritish bo‘lib,
uni amalga oshirishda asosan, interaktiv metodlardan
to‘liq foydalaniladi. Interaktiv metodlar – bu jamoa bo‘lib fikrlashdan iborat, ya’ni u
pedagogik ta’sir etish usullari bo‘lib, ta’lim mazmunining tarkibiy qismi hisoblanadi. Bu
metodlarning o‘ziga xosligi shundaki, ular faqat pedagog va talabalarning birgalikda faoliyat
ko‘rsatishi orqali amalga oshiriladi.
YAngi pedagogik texnologiyalarning usullari g‘oyatda ko‘p bo‘lib, “Kompleks birikmalar ”
mavzusini o‘qitishda eng yaxshi va ko‘p qo‘llaniladigan, qo‘llash qulay bo‘lgan pedagogik
texnologiyalarga misollar keltiramiz.