O’zbеkiston aloqa va axborotlashtirish

Pul-kredit sohasidagi inqiroz - mamlakat pul-kredit tiziminish 
tang ahvolga tushishi bo’lib, bunda tijorat va bank krediti keskin 
qisqaradi, qimmatli kog’ozlar kursi, bank foizi tushib ketishi 
natijasida banklar sinib,
yalpi
 holda bankrotlikka uchraydilar.
Valyuta inqirozi - bu milliy valyuta obro’sining tushib ketishi, 
bankda valyuta zahirasining tugab, milliy valyuta kursining keskin 
pasayishi holati.
Birja inqirozi - birjada qimmatli kog’ozlar kursining tezda tushib 
ketishi, ularni emis
siya
qilishning qisqarishi, fond birjalari 
faoliyat
idagi chuqur tushkunlik, tanglik holati.
Atrof-muhitni, eng avvalo inson sog’lig’ini yo’qotish, umrini 
qisqartirishga olib keladigan darajadagi vaz
iyat
ni vujudga kelishida 
ifodalanuvchi inqiroz ekologik inqiroz deyiladi. 
U sanoatning shiddatli 
tarzda o’sishiga yo’l qo’ymaydi. 
Tarmoqlar inqirozi - milliy xo’jalikning biron-bir tarmog’ini 
qamrab, ishlab chiqarishning tarkibiy o’zgarishi yoki normal xo’jalik 
aloqalarining buzilishi tufayli yuz beruvchi inqiroz.
Ishlab chiqarishning ayrim sohalari bilan tarmoqlar rivojlanishi 
o’rtasidagi chuqur nomutanosibliklar oqibatida kelib chiquvchi 
inqirozlar tarkibiy inqirozlar deyiladi.

---

266 
Tarkibiy inqirozlar bilan iqtisodiy tebranishlar va shu jumladan 
iqtisodiy faollikning mavsumiy tebranishlari ham mavjud bo’ladi. 
Masalan, bayramlar arafasidagi harid qilish, iste’molchilik tovarlarining 
faollik sur’atida, asosan chakana savdoda sezilarli har yillik tebranishlarga 
olib keladi. Qishloq xo’jaligi, avtomobilь sanoati, qurilish ham qandaydir 
darajada mavsumiy tebranishlarga duchor bo’ladi. 
Iqtisodiy faollik iqtisodiyotdagi uzoq muddatli tamoyillarga, ya’ni 
uzoq muddatli davr, masalan, 25, 50 yoki 100 yil davomida iqtisodiy 
faollikning ortishi yoki pasayishiga bog’liq . Bu yerda shuni ta’kidlash 
lozimki, ayrim mamlakatlarda (masalan AQSH) uzoq muddatli tamoyil 
sezilarli iqtisodiy o’sish bilan tavsiflansa, boshqalari uchun iqtisodiy 
o’sishning sekinlashuvi xos. 
Iqtisodiy faollikning tebranishini tushuntiruvchi ko’plab qarashlar 
mavjud bo’lishiga qaramasdan ko’pchilik iqtisodchilar, ishlab chiqarish va 
bandlik darajasini bevosita aniqlovchi omil umumiy yoki yalpi sarflar 
darajasi hisoblanadi, deb tasdiklaydi. 
Qishloq