Mavzu: tabiatshunoslikni o’qitish metodikasi pedagogik fan sifatida

Sinfda amaliy mashg’ulotlar. 
Sinfda amaliy mashg’ulotlar tarqatma 
material bilan olib boriladi, bu o’quvchilarga o’rganilayotgan narsani bir necha 
sezgi a'zolari bilan qabul qilib olish imkoniyatini beradi, ya'ni ular narsani 
ko’ribgina qolmasdan, uning ustida har xil tajribalar o’tkazadilar, uning 
xususiyatini (masalan, timab ko’rish, bolg’acha bilan urib ko’rish orqali narsaning 

---

mo’rtligini, egish bilan - qayishqoqligini, egiluvchanligini va hokazo) sinaydilar. 
Tarqatma material sifatida tabiatshunoslik darslarida jonsiz va jonli tabiat jismlari 
(toshlar, foydali hasharotlar, o’simliklar va ularning qismlari, mayda hayvon va 
boshqalar)dan foydalaniladi. 
Amaliy ishlar 
quyidagi tartibda olib boriladi: 
ish maqsadini e'lon qilish; 
o’qituvchining yo'1-yo'riqlar berishi; 
topshiriqni tushuntirish; 
materiallarni tarqatish; 
kuzatish; 
o’tkazilgan ish natijalarini tushuntirish - suhbat; 
xulosalarni daftarga yozish; 
rasmlar chizish. 
Amaliy ish vaqtida o’qituvchi topshiriq tushunarsiz tuyulganda yoki murakkab 
bo’lganda ayrim o’quvchilarga yordamlashadi. Lozim bo’Isa ish mazmunini butun siniga 
takroran tushuntirish kerak bo’ladi. Amaliy ishning asosiy qiyinchiligi kuzatilayotgan 
hodisalarni anglash, eng muhimlarini ajrata bilish, xulosalarni ifodalay olishdir. 
Tirik tabiat burchagidagi amaliy mashg’ulotlar uzoq vaqt davom etadigan 
kuzatish va tajribalar bilan bog’liqdir. Tirik tabiat burchagida amaliy ish 
o’tkazishga bag’ishlangan darsda uning maqsadi va bajarish izchilligi tushuntirilishi 
kerak. o’quvchilarga savolnoma berish mumkin. Tabiat burchagidagi ishlarning 
natijalaridan tegishli mavzular o’iganilayotganida foydalaniladi. 
Amaliy ish vaqtida o’qituvchi o’quvchilarni kuzatib, qo’shimcha tushuntirishlar 
olib boradi, ish sifatini baholaydi, yaxshilarini alohida ta'kidlaydi, yo'l qo’yilgan 
xatolarni bartaraf qilishni taklif etadi. Darsga yakunlovchi suhbatda yakun yasaladi: 
darsda bolalar qanday yangi ma'lumotlarni bilib olganliklari, nima qila olishga 
o’rganganliklari, ish vaqtida o’zlarini qanday tutganliklari aniqlanadi. Xotimada 
o’qituvchi ekilgan urug’larni yoki o’tqazilgan o’simliklarni qanday parvarish qilish 
kerakligi, bu ish qanday tashkil qilinishi haqida ma'lumot beradi.