Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги олий таълим тизими педагог ва раҳбар кадрларини

N
сонли оқимларга ажратилади. Қабул 
қилиш томонида эса 
M
сонли қабул трактлари бўлиб, уларда маълумотлар 

---

III. НАЗАРИЙ МАТЕРИАЛЛАР 
80 
мультиплексордан ўтади ва қабул қилишдаги хатоликларнинг сонини 
камайтирувчи махсус алгоритмлар бўйича яна қайтиб бир оқимга йиғилади. 
Бу хатоликлар узатиш каналидаги бузилишлар ва сигналларнинг фазовий 
корреляцияси натижасида вужудга келиши мумкин (4.4-расмга қаранг). 
4.4-расм. MIMO нинг соддалаштирилган кўриниши 
Шундай қилиб, MIMO технологияси битта радиоканалда бир нечта 
узатувчи ва қабул қилувчи трактларни ишлатади. Амалда MIMO ни ишлаш 
тартибида икки хил режим ажратилади: Фазовий ажратиш (ФА) ва Фазовий 
мультиплекслаш (ФМ) режимлари
16
. 
ФА режимида сигнал нусхаларини бир неча узатувчи ва мос равишда 
бир неча қабул қилувчи антенналарга ажратиш амалга оширилади (яъни, бир 
хил ахборот бир неча қабул қилиш/узатиш трактлари бўйича юбориб қабул 
қилинади).
ФМ режимида кетма-кет маълумотлар оқими бир неча параллел 
оқимларга бўлинади ва бир неча қабул қилиш/узатиш трактлари бўйича 
узатилади ва қабул қилинади (яъни маълумотлар оқимини узатиш тезлиги 
бир неча мартагача ошади). Шундай қилиб, ФМ режими каналнинг юқори 
сиғимини (ўтказувчанлик қобилиятини) таъминлаши мумкин, лекин сигнал 
сифатини яхшиламайди, аксинча уни хатто ѐмонлаштириши хам мумкин. 
Бунинг аксига, ФА режими сигнал сифатини сезиларли тарзда яхшилайди ва 
қабул қилгич томонида юқори ―сигнал-шовқин‖ нисбатини таъминлайди, 
лекин каналнинг ўтказувчанлик қобилиятини деярли ўзгартирмайди. 
Хусусан, кенг қамровли соталарда ФМ ўз имкониятлари чегарасида 
ишлайди, чунки алоқа масофаси қанча узоқ бўлса, шунчалик сигнал кучли 
бўлиши керак. Амалиѐтда MIMO нинг иккала режимининг комбинациясини 
ҳам қўллаш мумкин (масалан, 4*4 схемали MIMO да фазовий ажратилган 
икки жуфт мультиплексловчи антенналарни қўллаш мумкин). 
MIMO технологиясининг афзалликларига қуйидагилар киради: 

―Пастга‖ йўналишдаги каналларнинг ишини яхшилаш, бу 
радиотўлқинлар кучли тарқалиши шароитида сигналнинг турғун ва 
16
Амалиѐтда MIMO режимларини ―А‖ ва ―В‖ харфлари билан номланишини хам учратиш 
мумкин. Бунда MIMO ―А‖ ҳудудий ажратиш ва MIMO ―В‖ ҳудудий мультиплекслаш 
режиларига тўғри келади. 

---

III. НАЗАРИЙ МАТЕРИАЛЛАР 
81 
ишончлироқ узатилишида намоѐн бўлади. ―Юқорига‖ йўналишдаги каналлар 
учун яхшиланишлар сезиларли эмас; 

Бир неча мустақил оқимлар бир вақтда узатилганда юқорироқ 
даражадаги модуляция схемаларини ишлатиш ҳисобига каналнинг 
ўтказувчанлик қобилиятини ошириш; 

Тизимнинг, айниқса абонентларни юқори мобиллик холатларида, 
иш характеристикаларини стабиллигини ошириш.
MIMO нинг камчиликларига қайта аксланиш бўлмаган ҳолларда, масалан, 
иншоотлар нозич жойлашган туманларда, автомагистрал ѐқаларида, дарѐ 
бўйлаб ва шунга ўхшаш ҳолларда сифат характеристикаларини пасайишини 
киритиш мумкин.