Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги олий таълим тизими педагог ва раҳбар кадрларини

 
3,9G ѐки Pre 4G авлод стандартлари 
Wi-Fi/WiMAX симсиз маълумот узатиш тармоқларида OFDM 
технологиясидан фойдаланиш эвазига келиб чиққан техник ―инқилоб‖ мобил 
алоқа дунѐсини ҳам четлаб ўтмади. HSOPA (ингл. 
High Speed OFDM Packet 
Access
) технологиясини ишлаб чиқиш билан бошланган йўл 3GРР лойиҳаси 
стандартларининг 3GРР-LTE (ингл. 
3GРР Long Term Evolution
) узоқ 
муддатли эволюция концепциясига қўшилиб кетди. Эслатиб ўтиш керакки, 
OFDM асосида ишлаб чиқилган радиоинтерфейс технологияси 2007 йилда 
ҲТИ томонидан IMT-2000 Дастурининг асосий радиоинтерфейси сифатида 
қабул қилинган. 
3GРР-LTE (қисқартирилган ҳолда LTE) – маълумот узатиш 
тезликларига бўлажак талабларни қондириш учун UMTS стандарти 
имкониятларини 
такомиллаштирувчи 
мобил 
алоқа 
технологияси 
ҳисобланади. Бу такомиллашув алоқа самарадорлигини ошириш, 
тармоқларни ташкил этишдаги сарф-харажатларни камайтириш, тақдим 
этиладиган хизматлар даражасини кўтариш ва кенгайтириш, шунингдек, 
мавжуд мобил ва кенг полосали алоқа протоколлари билан ўзаро ишлаш 
кабиларни ўз ичига олади. Назарий жихатдан LTE технологиясида 
маълумотларни ‖пастга‖ узатиш тезлиги 326,4Mbit/sek гача, ―юқорига‖ эса 
172,8Mbit/sek гача етиши мумкин. LTE стандартининг 8 версиясидаги (3GРР 
Rel.8) имкониятлари 4G талабларигача етиб бормагани туфайли сўнгги 
пайтларда LTE кўпинча 3,9G ѐки Pre4G авлод мобил алоқа технологиялари 
деб аталмоқда. 
4.2. 4G - тўртинчи авлод стандартлари 
Мобил алоқа дунѐсини олдинда янги имкониятларга эга бўлган 
технологиялар ишланмалари кутмоқда. Ҳозирги кунда ўтказилаетган 
тажрибалар натижалари 4G технологиялари олдига ҲТИ томонидан қўйилган 

---

III. НАЗАРИЙ МАТЕРИАЛЛАР 
74 
талабларга эришиш мумкинлигини тасдиқламоқда. Масалан, Япониянинг 
NTT DoCoMo компанияси 2009 йилдаѐқ мобил алоқа тармоқларини синаш 
жараѐнида маълумотларни узатишда 5Gbit/sek тезлигига эришди, ва бунда 
MIMO технологиясини 12х12 ажратиш схемасидан фойдаланди, мобил 
станция эса 10km/soat тезликда ҳаракатланди. 
2002 йилда ҲТИ нинг Радиоалоқа Сектори (МСЭ-R) IMT келажагини 
стратегик кўринишини ифодаловчи IMT-Advanced (4G) ташаббусини таклиф 
қилган эди. Уни ишлаб чиқиш жараѐнида муносиб хизматлар яратилди, IMT-
Advanced лойихасига таълуқли ишчи характеристикаларнинг талаблари ва 
хажми аниқланди ва уларни бахолаш услублари батафсил таѐрланди. МСЭ-R 
нинг 5D ишчи гуруҳи қошида бутун дунѐдан еғилган мустақил ташқи 
бахолаш гуруҳлари ѐрдамида ҲТИ га 2009 йил октябрида топширилган 4G 
радиоинтерфейслари бўйича олтита таклиф ҳар бири алоҳида батафсил 
ўрганиб чиқилди. Натижада, 2010 йил ноябрида Женевада бўлиб ўтган 
Бутунжахон радиоалоқа конференциясида икки технология: ―LTE-Advanced‖ 
ва ―WirelessMAN-Advanced‖ IMT-Advanced технологиялар тузимининг 
биринчи версияси сифатида қабул қилинди. 
4.1-жадвалда ўтказилган таҳлиллар якунидаги мобил алоқа тизимлари 
эволюцион ривожланишининг асосий кўрсаткичлари келтирилган.
4.1 – жадвал