O'zbekiston respublikasi oliy va o'rta maxsus ta'lim vazirligi mirzo ulug'bek nomidagi o'zbekiston milliy universiteti

Umumiy fonetika 
– jahondagi barcha tillarga xos bo'lgan talaffuz 
xususiyatlarini o'rganadi; 
2) 
Tasviriy fonetika 
– biror tilga xos bo'lgan talaffuz alomatlarini o'rga-
nadi. Masalan, rus tili fonetikasi, o'zbek tili fonetikasi kabi.

---

- 12 - 
Qo'yilgan maqsadga ko'ra fonetika ikki turli bo'ladi: 
1) 
nazariy fonetika 
– u biror tilning talaffuz alomatlarini nazariy jihatdan 
tasnif etadi; 
2) 
amaliy yoki normativ fonetika 
esa, biror tilning talaffuziga o'rgatish 
maqsadida tuziladi. Masalan, ingliz tilining amaliy fonetikasi rus yoki o'zbek 
o'rganuvchilari uchun sodda holda mashqlar yordamida izohlab beriladi.
Alohida apparatlar yordamida nutq tovushlari, bo'g'in, urg'u va into-
natsiyadagi artikulyatsion-akustik xususiyatlarni o'rganish sohasi eksperimental 
fonetika deb yuritiladi. Yuqorida ko'rsatilgan fonetika turlarining barchasi ku-
zatishlar yordamida til talaffuzidagi xususiyatlarni ancha aniq tekshirilgan ek-
sperimental fonetika natijalariga asoslanadi.
Agar fonetika tovushlarining hosil bo'lishi va ularning xususiyatlarini o'r-
gansa, uni segmental fonetika («segment» so'zi nutq bo'lagi ma'nosini anglatadi) 
deyiladi. Fonetika nutq tovushlaridan katta birliklarni, ya'ni bo'g'in, so'z va fra-
zalarni o'rganish bilan ish tutsa, uni