Moliya fanidan ma’ruza matnlari 1-mavzu: Moliyaning mohiyati va funksiyalari Reja: Moliyaning ijtimoiy-iqtisodiy mohiyati

(A : О‘
k
)
nisbati yesa bir sо‘m-lik о‘zlik kapitaliga tо‘g‘ri 
keluvchi aktivlarning umumiy miqdo-rini kо‘rsatadi. Bir sо‘mlik о‘zlik kapitaliga tо‘g‘ri 
keluvchi aktiv-lar qanchalik kо‘p bо‘lsa, rentabellik darajasi shuncha yuqori bо‘la-di. Bu 
kо‘rsatkich XYUSning moliyaviy faolligini, uning aylanma (aktivlar)ga kapitalning qо‘shimcha 
manbalarini jalb qilish bora-sidagi mahoratini aks yettiradiki, bu narsa tushum hajmi va XYUS 
daromadliligini oshirishga imkon beradi. 
Yuqoridagi formulada keltirilgan kо‘rsatkichlarning о‘zaro bog‘liqligini XYUSning 
moliyaviy siyosatini isloh qilishni asoslab berishda foydalanish mumkin. Chunki formuladagi 
kо‘rsat-kichlar XYUS yakuniy natijalarining aktivlardan foydalanish da-rajasi, ularning aylanish 
tezligi, realizatsiya hajmi va sotilayot-gan mahsulotlarning daromadliligi, ya’ni moliyaviy-
xо‘jalik fao-liyatining barcha asosiy parametrlari bilan о‘zaro bog‘liqligini ifodalaydi. Bularning 
barchasi istiqbolga mо‘ljallangan biznes-rejani ishlab chiqish uchun asos bо‘lishi, shuningdek, 
investitsion-innovatsion biznes-loyihalarni asoslashda xizmat qilishi mumkin. 
XYUS aktivlarining takror ishlab chiqarishdagi rolini baho-lash uchun xо‘jalik faolligi 
koyeffitsiyentidan foydalanish maq-sadga muvofiqdir. Bu koyeffitsiyent XYUSga tegishli 
bо‘lgan tu-shumning barcha aktivlarning о‘rtacha qiymatiga nisbati bilan aniqlanadi. Uni 
formula shaklida quyidagicha ifodalash mumkin: