O. A. H u s in o V patologik fiziologiyadan amaliyot darslari uchun



Download 11,17 Mb.
Pdf ko'rish
bet29/261
Sana14.02.2022
Hajmi11,17 Mb.
#448095
1   ...   25   26   27   28   29   30   31   32   ...   261
Bog'liq
Patol.-fiziol.-amal.-darsl.-uchun-qoll.-Husinov-O.A.-2008-y.

Asosiy o‘quv savollari
1. Ishemiya turlari, sabablari va rivojlanish mexanizmi.
2. Ishemiyaning tashqi belgilari; mikrotsirkulatsiya о

zgarishlari.
3. Staz turlari, belgilari, hosil bo ’lish va rivojlanish mexanizmi.
4. Ishemiya va stazda kompensator jarayonlar; shuntlanish, kollateral qon
aylanishi.
Annotatsiya
Ishem iya
yoki m ah alliy kam qonlik (yu n on cha «ishein» - tu tib
qolmoq, to ‘xtab qolish + «haima» - qon) a ’zoning arteriyalar orqali 
kam qon oqib kelishining kamayishi bilan bog‘liq kamqonlikdir. Asosiy 
zvenosi - arterial qon oqib kelishi uchun qarshilikning rivojlanishi.
Ishem iya sabablari: arteriyalarning o btu ratsiy asi yoki tiq ilish i 
(tromb, embol bilan, obliterirlanuvchi endoarteriit, ateroskleroz va b.); 
kompressiya yoki tom irlarning tashqaridan qisilishi (o ‘sma, ligatura, 
chandiq bilan); tomirlarning tomir toraytiruvchi apparatning ta’sirlanishi 
natijasida (sovuq ta’siri, travma, kimyoviy agentlar, hissiy ta’sirlar va 
b .) sp azm i. Ish e m iy a c h a q iru v c h i s a b a b ig a q a ra b o b tu ra ts io n , 
kompression va angiospastik (neyrotik) b o ‘lishi mumkin.
Ishem iyaning tashqi asosiy belgilari: oqarish, m ahalliy harorat 
p a s a y is h i, a ’z o n in g k ic h ra y is h i. Ish e m iy a d a m ik ro ts irk u la ts iy a
buzilishi: qon oqish tezligining sekinlashishi, m ikrotsirkulyator o ‘zan 
to m irla rin in g to ra y ish i, fu n k siy a q ila y o tg a n k a p illa rla r soninin g 
kamayishi, koiiaterallar-ning ochilishi.


Ishemiyada to ‘qima gipoksiyasi rivojlanadi:
- energetik almashinuv o ‘zgaradi, ATF hosil bo‘lishi kamayadi va 
u n in g n a tija s id a a n a e ro b g lik o liz k u c h a y a d i. O x irig a q a d a r 
oksidlanmagan moddalar - sut, pirouzum kislotalar turidagi mahsulotlar 
to ‘planadi, rN kislotalik tomonga siljiydi;
- lipidlar peroksidlanishining kuchayishi natijasida hujayra tuzilishi 
va funk siy asi b u zilad i. B iologik faol m oddalar hosil bo ‘lishining 
kuchayishi tufayli kapillarlar o ‘tkazuvchanligi oshadi. Tom irlardan 
suyuqlik chiqishi kuchayadi;
- hujayralar bo‘kadi, distrofik o ‘zgarishlarga uchraydi. Oqsil sintezi 
kam ayadi, kollagen biosintezi kuchayadi.
Ish em iy a o q ib ati k o lla te ra lla r riv o jla n ish ig a b o g ‘liq. Uch tur 
k ollaterallar farq q ilinadi: funksional m utloq y etarli (m asalan, skelet 
m u s h a k la ri, q o r in p a rd a s i); f u n k s io n a l m u tlo q y e tis h m o v c h i 
(y u ra k , m iy a , b u y ra k , ta lo q ); fu n k sio n a l n is b iy y e tis h m o v c h i 
(o ‘pka). Ish em iya infarktga o lib k elish i m um kin. 
ln fa rkt
a ’zoning 
b ir q ism in in g q o n b ila n t a ’m in la n is h in in g b u z ilis h i n a tija s id a
o ‘ l is h i d ir . l n f a r k t t u r l a r i : q i z i l - k o l l a t e r a l l a r n i n g n is b iy
y e tish m o v c h ilig id a (k o ‘pin ch a o ‘pkad a), o q -k o lla te ra lla r m utlaq 
y etish m o v ch ilig id a (k o ‘pincha taloqda) va gem orragik gultojli oq 
in fark t (buyrak, m iokard) infarkt o ‘ch o g ‘i p eriferiy asida tom irlar 
s p a z m in in g k e n g a y is h i b ila n n a v b a tla s h is h i n a tija s id a k e lib
c h iq ad i.
Staz -
mikrotsirkulator o ‘zanda qon oqimining to‘xtashi. Ko‘pincha 
q a y ta r ja ra y o n h iso b la n a d i. S tazd a qon g e m o liz i va iv ishi so d ir 
b o ‘lm aydi, shuning uchun staz chaqiruvchi sabablar yo ‘qotilsa qon 
oqishi tiklanadi.
Staz turlari: ishem ik - qon oqim ining to ‘xtashi natijasida; venoz 
yoki dimlanish stazi - qon oqib ketishining buzilishi natijasida; kapillar 
yoki chin staz, uning asosida sladj yotadi, u tom ir devorining fizik, 
kim yoviy, infeksiya q o ‘z g ‘atuvchilar, biologik faol m oddalar bilan 
shikastlanishi natijasida rivojlanadi.
B olalarda p eriferik qon aylanishini buzilishlari (ishem iya, staz, 
m ahalliy kamqonlik) kattalarga qaraganda tez va yengil yuzaga keladi
u qon aylan ish reg u la to r m exanizm larining yetishm ovchiligi bilan 
bog'Iiq.


M ashg‘uIotda b a ja rila d ig a n am aliy ish lar va o‘zlash tirilish i lozim 
b o ig a n am aliy ko‘n ik m alar bilan tanishlsh
1-ish.
Baqa tilida kompression ishemiya chaqirish va staz rivojlanish 
dinam ikasini o'rganish.
Orqa miyasi shikastlanib harakatsizlantirilgan baqa orqasi yuqoriga 
qaratilib taxtachaga joylashtiriladi. Til preparati tayyorlanadi. Yuqori 
jag*i k o 'ta rila d i va o g ‘iz b o ‘sh lig ‘i tu b id a asab bilan b irg a va til 
venalaridan medial joylashgan til arteriyalari topiladi. Ikki tomondan 
arteriya ostiga jarrohlik ninasi bilan ligatura o‘tkaziladi. Mikroskopning 
kichik kattalashtirgichida tilda qon aylanishi o ‘rgani!adi, so‘ng birin- 
ketin ikki tom ondan ham lig atu ralar b o g ia n a d i. T om irlar soni va 
diametrining o‘zgarishi, qon oqishi tezligi va tusi, til mayda tomirlarida 
staz rivojlanishi aniqlanadi.

Download 11,17 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   25   26   27   28   29   30   31   32   ...   261




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish