Toshkent davlat iqtisodiyot univyersityeti a. Sh. Bekmurodov, Z. A. Abdullayev, B. M. Badalov

 
To„lov balansi 
– mamlakat muassasalari va fuqarolarining tashqi dunyo bilan 
xalqaro iqtisodiy ayirboshlash va boshqa turdagi munosabatlar xolatining pul 
ko‗rsatkichlarida ifodalovchi muhim davlat xujjati
70
.
Bundan quyidagi qisqacha ma‘nolar kelib chiqadi: birinchidan, doimo davlat 
organlari tomonidan tuziladi; ikkinchidan, uni barcha operatsiyalari faqat pul 
ko‗rinishida hisobga olinadi; uchinchidan, bu davlatning milliy chegarasi hududida 
vujudga kelgan munosabatlarga ta‘luqli bo‗lmagan, faqat xalqaro munosabatlar 
sohasiga tegishli operatsiyalar bo‗lishi. 
To„lov balansi 
– bu mazkur mamlakat rezidentlarini tashqi dunyo bilan 
xalqaro iqtisodiy munosabatlardagi ayirboshlash holatini puldagi ifodasini 
ko‗rsatuvchi, davlat organlari tomonidan tuziladigan zaruriy xujjatdir
71
. 
To„lov balansi 
– xalqaro operatsiyalar balans hisobi bu tovar, xizmatlar va 
moliyaviy aktivlarning kirish va chiqish ko‗rsatkichlari nisbati shaklida, mamlakat 
jahon xo‗jaligi aloqalari barcha kompleksining qiymatda ifodalanishidir. Ushbu 
hisobda mamlakat tashqi iqtisodiy operatsiyalari xarakteri, strukturasi va 
ko‗lamining qiymat ko‗rsatkichlar ko‗rinishi hamda uni jahon xo‗jaligidagi 
ishtirokining sifat va miqdoriy jihatlari ifodalanadi
72
.